O‘zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti ijtimoiy fanlar kafedrasi pedagogika

O‘qitish texnologiyasi - o‘quv mashg’ulotining har bir bosqichini alohida alohida loyihalash, kutiladigan natijalarni oldindan aniqlashtirish, har bir bosqichda qo‘llaniladigan shakl, metod va vositalarni oqilona tanlab olish, o‘qituvchi va o‘quvchining vazifalarini oydinlashtirishga qaratilgan algoritmik ketma-ketlik.
Tarbiya texnologiyasi — tarbiya natijalariga asoslanib, tarbiyaning maqsad va vazifalarini oydinlashtirish, tarbiya jarayonining har bir bosqichini alohida-alohida loyihalash, tarbiyaning shakl, metod va vositalarini aniq belgilab olishga qaratilgan tizimli jarayon.
Identiv o‘quv maqsadi — texnologik jarayonning asosiy komponenti bo‘lib, kutiladigan natijaga aynan mos keladigan o‘quv maqsadi. Identiv o‘quv maqsadi o‘z navbatida o‘quv vazifalariga aylantiriladi.
Interfaol metod - o‘quv jarayoning tarkibiy qismi bo‘lib, bir vaqtning o‘zida ham o‘qituvchi, ham o‘quvchini faollashtirishga yo‘naltirilgan o‘qitish usullari majmui.
Grafik organayzerlar - o ’quv jarayonida qo‘yilgan maqsadga erishishda
yordam beruvchi chizma, jadval, grafiklar majmui. Agar grafik organayzerlami o‘qituvchi tayyor, to‘ldirilgan holda qo‘llasa, vosita vazifasini, o‘quvchilaming mashg’ulot mavzusiga doir bilimlarini mustahkamlash va fikrlashini rivojlantirish maqsadida ishlatilsa, metod vazifasini bajaradi.
Pedagogik texnologiyaning yuqorida qayd etilgan xususiyatlaridan va majmular nazariyasining qonuniyatlaridan kelib chiqib, unga quyidagi kengaytirilgan ta'rifni beramiz.
Professor B. Ziyomuhammadovning ftkricha, “Pedagogik texnologiya - bu jamiyat ehtiyojidan kelib chiquvchi, oldidan belgilangan kasbi ijtimoiy sifatlarini samarali shakllantiradigan va aniq maqsadga yo‘naltirilgan o‘quv jarayonini majmu sifatida ko‘rib, uni tashkil qiluvchi qismlari bo‘lgan o‘qituvchi (pedagog)ning o‘qitish vositalari yordamida o‘quvchi (talaba)larga ma'lum bir sharoitda muayyan ketma-ketlikda va ma'lum bir pedagogik usullardan foydalanib, ko‘rsatgan ta'sirida nazoratda tutuvchi va ta'lim natijasini baholab beruvchi texnologiyalashgan ta'limiy tadbirdir.
“Pedagogik texnologiya - bu muayyan loyiha asosida tashkil etiladigan, aniq maqsadga yo‘naltirilgan o‘quv jarayonini majmu sifatida qarab, usbbu maqsadning natijalarini kafolatlovchi ta'lim jarayoniga texnologik yondoshiligan ta 'limiy tadbirdir”.
Pedagogik texnologiya tushunchasini oydinlashtirishga qaratilgan ta'riflarning xilma-xilligi, bir tomondan, rivojlangan mamlakatlarda bu mavzuning u yoki bu darajada o‘rganilayotganini ko‘rsatsa, ikkinchi tomondan, pedagogik texnologiyani pedagogik amaliyotga joriy etishga bo‘lgan urinishlarning ma'lum natijasiniifodalaydi.Pedagogik texnologiyaning asosiy tushunchasi, so‘zsiz, o‘quv jarayoniga majmu sifatida yondoshishdir. Bunda ta'lim-tarbiyada ishtirok etuvchi barcha narsa va hodisalar o‘zaro funksional bog'liqlikda bo‘lib, bir butunlikni, ya'ni majmuni tashkil qiladi. Pedagogik jarayon majmuyining muayyan bir vaqt mobaynida bosqichma - bosqich amalga oshirilishi pedagogik texnologiya deyiladi. Pedagogik texnologiyaning an'anaviy usul (metod)lardan asosiy farqi, uning to‘la-to‘kis majmular nazariyasi qonuniyatlaridan kelib chiqqanligidadir.
Pedagogik texologiyaning avvalgi usullardan afzalligi, u ta'lim jarayonini bir butunlikda ko‘rib, ta'lim maqsadi, uning mazmuni, bilim berish usullari va vositalari hamda ta'lim oluvchi va ta'lim beruvchilarni majmuga keltirib, ta'lim natijalarini avvaldan belgilab, ta'lim jarayonini nazorat qilish va baholash kabi qismlarini o‘zaro uzviy bog'lab majmuga keltirib turib, jarayon loyihasini tuzishidadir. Uning an'anaviy usullanlan farqi, u talabalarning o‘zlariga berilgan bilimni yodlab aytib berishiga emas, balki ta'lim-tarbiya jarayonining yakunida konkret bir harakatlarni bajarishga yo‘naltirilganligidadir