O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Shifoxonalarda salmonellyozlar bo’yicha epidemiologik nazorat o’rnatish 

---

 
139 
Shifoxonalarda  salmonellyozlar  bo’yicha  epidemiologik  nazorat  sanitariya 
epidemiologiya 
xizmati 
xodimlari 
(epidemiologlar, 
sanitariya 
vrachlari, 
ovqatlanish  va  kommunal  gigiyenistlar,  bakteriologlar)  tomonidan  hamkorlikda 
olib boriladi, bunda epidemiologlar asosiy rol o’ynaydi. 
Salmonellyozlar  bo’yicha  shifoxonalarda  o’tkaziladigan  epidemiologik 
nazorat o’tkazish tizimi quyidagilarni o’z ichiga oladi: 
1. Diagnoz qo’yish, sistemali axborot. 
2. Laboratoriya tekshirish metodlarini qo’llash bilan o’tkaziladigan sanitariya-
gigiyenik va epidemiyaga qarshi tadbirlar ustidan nazorat olib borish. 
3.  Tashqi  muhitda,  shifoxonalarda  salmonellalar  ajralib  chiqqanda  etiologik 
omillarni tasdiqlanishi. 
4.  Shifoxonalarda  salmonellez  aniqlanishi  va  kasallanish  tahlillari 
epidemiologik ishonch hosil qilingan holda baholanadi. 
5. Profilaktik va epidemiyaga qarshi chora-tadbirlarni qayta ishlashni amalga 
oshirish. 
Yuqumli  kasalliklarni  ro’yxatga  oluvchi  jurnalga  salmonellez  bilan 
kasallanganlarni  ro’yxatga  olish  va  shifoxona  ichidagi  hodisalarni  va  zoonoz 
infeksiya haqidagi ma’lumotlarni ro’yxatga kiritish. 
Har  oyda  bo’lim  boshlig’i  va  epidemiologlar  bilan  birgalikda  ro’yxatga 
olinayotgan kasalliklar tahlil qilinadi. 
Bunda bemorlarning zararlangan joylariga qarab guruhlarga bo’lish. 
1.Shifoxonalarda zararlangan. 
2.Boshqa  shifoxonalarda  kasallikni  yuqtirgan  bo’lib,  bu  shifoxonalarga 
o’tkazilgan. 
3.Shifoxonadan tashqarida kasallikni yuqtirgan. 
4.Shubha tug’diruvchi hollar. 
Bu ma’lumotlar DSENMlarga yuboriladi. 
Epidemiologik 
tekshiruv 
natijasi 
qoniqarsiz 
hollarda 
shifoxonada 
epidemiolog,  klinitsist  bilan  birga  kasallik  tarixini  tahlil  qilinadi,  so’rab 
surishtiriladi.  Bolalar  shifoxonalarida  kompleks  ravishda    har  kvartalda  I  marta 
epidemiolog,  kommunal  va  ovqatlanish  gigiyenasi  vrachlari  tomonidan 
laboratoriya  tekshiruvlari  olib  boriladi.  Agar  epidemiologik  tekshiruv  natijalari 
qoniqarsiz bo’lsa,  yana qo’shimcha  ravishda kengaytirilgan hajmda  bakteriologik 
tekshirish o’tkaziladi. 
Shifoxonada bundan tashqari bakteriologik laboratoriya bo’lib, oyiga 1 marta 
shifoxona  laboratoriyalari  bilan  birgalikda  rejali  tekshiruvlar  olib  boriladi. 
Kompleks  tekshiruvdan  keyin  bu  bo’limning  holatiga  sanitariya-gigiyenik 
xarakteristika  yoziladi,  bunda  ovqatlanish  rejimini  tashkil  qilinganligi,  oziq-ovqat 
mahsulotlarining  saqlanishi,  kir  kiyimlarni  qayta  ishlash,  dezinfeksiya  rejimiga 
rioya qilinishi qay ahvolda ekanligi ko’rsatiladi. Bolalar shifoxonasida sanitariya-
gigiyenik  va  epidemiyaga  qarshi  rejimini  saqlashning  quyidagi  chora-tadbirlari 
ustidan nazorat olib boriladi. 
1.  Shifoxonalarga  salmonellalarning  bemorlar  va  xodimlar  tomonidan  olib 
kirilishini oldini olish. 

---

 
140 
2.     Infeksiya manbaini o’z vaqtida aniqlash. 
3.     Infeksiya tarqalishini oldini olish. 
Tashqi  muhitda  bakteriologik  nazorat  o’tkazilganda  havodan,  oziq-
ovqatlardan, ichimlik suvlaridan sinamalar olinadi. 
Salmonellezlarda 
ajratilgan 
salmonellalarning 
serovarlari, 
biovarlari, 
serologik va kultural xossalari o’rganiladi.