O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi

Zaharlanish turlari. 
Parasetamol bilan zaharlanish. 
Parasetamol 200 dan ortiq turli xil nomli dorilar tarkibiga kirib, 
og’riqsizlantiruvchi va harorat tushirish xususiuga ega. Parasetamol bilan 
zaharlanganda anoreksiya, ko’ngil aynishi,qusish,terini oqarishi,terlash,jigarning 
kattalashishi, qorinning yuqorigi burchagida og’riq paydo bo’lishi bilan 
Harakterlanadi.
Yordam ko’rsatish
. Tezlik bilan oshqozonni tozalash kerak: agar bemor hushdan 
ketmagan bo’lsa ko’ngil aynituvchi vositalar qo’llash mumkin, masalan ipekakuan 
siropini. 6 oydan -1 yoshgacha bo’lgan bolalarga 5 ml, 1 - 12 yoshgacha 15 ml, 12 
yoshdan so’ng 30 ml, katta miqdoda suv bilan berish yoki zond orqali oshqozonni 
yuvish kerak. Enterosorbent ham berish kerak( aktivlashgan ko’mir). 
Temir moddalari bilan zaharlanish. 
Temir va temir saqlovchi vitaminlarni bolalarni qo’li yetadigan joylarga qo’yish 
xatarli hisoblanadi.

---

109 
Zaharlanganda ko’ngil aynish, qusish, diareya, uyquchanlik, qorinning yuqori 
sohasida og’riq paydo bo’lishi, rang oqarishi, terlash, sianoz kuzatiladi. 
Yordam ko’rsatish.
Og’ir hollarda shifoxonaga yotqizish kerak. Ko’ngil 
aynituvchi vositalar qo’llash, oshqozonni zond orqali yuvish lozim.. 
Asetilsalitsil kislota bilan zaharlanish.
Atsetilsalisil kislota bilan zaharlanganda- quloq shang’illashi, qusish, 
isitma chiqishi,uyqu kelishi, og’ir hollarda esa hushdan ketish, koma holatiga 
tushish, nafas yetishmovchiligi va yurak to’xtashi kuzatiladi. 
Yordam ko’rsatish
. Ko’ngil aynituvchi vositalar( ipekakuan siropi)ni qo’llash, 
keyin aktivlashgan ko’mir va ich ketkazuvshi vositalar berish kerak. 
Kuydiruvchi xususiyatga ega bo’lgan vositalar bilan zaharlanish. 
Kuydiruvchi xususiyatga ega bo’lgan vositalarga turli xil kislotalar(azotli, 
borli, esensial sirkali, oltingugurtli), potash, ammiak eritmasi, nashatir spirti, kaliy 
permanganatning xlorli eritmasi, perekis vodorod, yod, maishiy kimyo 
vositalari( tozalovchi va yuvuvchi vositalar) kiradi. Ushbu moddalar bilan 
zaharlanganda : lablarda, og’iz bo’shlig’ini shilliq qavatida, tanglay va xalqumda 
kuygan izlar ko’rinadi.Shuningdek, shish, giperemiya, yaralar kuzatiladi. Og’iz 
bo’shlig’ida, qizilo’ngachga o’tish joyida, oshqozonda og’riq seziladi. Bir necha 
marta qon aralash qusish, ayrim hollarda qon ketishi kuzatiladi. Qorin shishgan, 
og’riq oqibatida balg’am ajralishi buziladi. 
Teriga va kon'yuktivga kimyoviy vositalarning tushishi oqibatida bo’lib, 
kuyishdan boshlab nekrozgacha boradi. Bug’larni yutib yuborganda(ayniqsa 
uchuvchi moddalar, masalan ammiak konsentratsiyali eritmasini)- yuqorigi nafas 
olish a'zolari kuyadi, shish, laringo va bronxospazm paydo bo’ladi. Koma, hushdan 
ketish, nafas olishning yomonlashuvi kuzatiladi.