O‘zbekiston respublikasi

Iqtisodiydomino

Kodlar	Davlatlar	Kodlar	Davlatlar	Kodlar	Davlatlar
00 – 09		73		460
30 – 37		76		520
46 – 47		80 – 83		539
49		84		560
50		87		729
57		90 – 91		859
64		400 – 440		869
70
Davlatlar
Yaponiya		Portugaliya		Rossiya
Buyuk Britaniya		Isroil		Gretsiya
Shvetsiya		Chexiya		Irlandiya
Italiya		Turkiya		Finlandiya
Ispaniya		Daniya		Germaniya
Niderlandiya		Avstriya		AQSH, Kanada
O‘zbekiston		Fransiya
Shveysariya		Norvegiya

Topshiriqlarning javoblari:

1.1-topshiriq bo‘yicha:

Iste’mol savatchasi		Zarur mahsulot (tushuncha)lar Oziq-ovqat mahsulotlari. Kiyim-kechak. Transport xarajatlari. Uy-joy uchun to‘lov. Maishiy xizmat uchun to‘lov. Soliqlar. Sog‘liqni saqlash va davolanish xarajatlari
Uy-ro‘zg’or mollari. Madaniy hordiq. Ta’lim olish va kasb- hunar egallash uchun to‘lov	Avtomobil, qimmatbaho jihozlar, buyumlar, qimmatbaho qog’ozlar sotib olish To‘y va boshqa marosimlar uchun xarajatlar	Olingan kredit yoki qarzlarni qaytarish. Shaxsiy ehtiyojlar uchun to‘lovlar

1.2-topshiriq bo‘yicha:

“Tejamkorlik”: 1) shaxsning tejam bilan ish tutishini anglatuvchi fazilat; 2) tejam asosida iqtisodiy tartibga erishishini anglatuvchi axloqiy fazilat.

1.3-topshiriq bo‘yicha:

Iqtisodiy domino
Kodlar	Davlatlar	Kodlar	Davlatlar	Kodlar	Davlatlar
00 – 09	AQSH, Kanada	73	Shveysariya	460	Rossiya
30 – 37	Fransiya	76	Shvetsiya	520	Gretsiya
46 – 47	O‘zbekiston	80 – 83	Italiya	539	Irlandiya
49	Yaponiya	84	Ispaniya	560	Portugaliya
50	Buyuk Britaniya	87	Niderlandiya	729	Isroil
57	Daniya	90 – 91	Avstriya	859	Chexiya
64	Finlyandiya	400 – 440	Germaniya	869	Turkiya
70	Norvegiya

2. 
   topshiriq. G.A.Russkiyning “O‘quvchilarning o‘quv materaillari bilan mustaqil ishlashga tayyorlik darajasini tashxislash” metodikasi yordamida ixtiyoriy tanlangan 2-3 nafar o‘quvchi tomonidan muayyan mavzu bo‘yicha bilimlar tizimini o‘zlashtirganlik darajasini aniqlang.
   

Ko‘rsatma: 1. O‘quvchining o‘quv faoliyatini baholashda quyidagi jadvaldan foydalaning:

O‘quvchilarning ismi, familiyasi	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	Ballar soni	%	Xulosa
...

2. Tashxislash jarayonida o‘quvchi tomonidan quyidagi harakatlarning bajarilganiga e’tibor qarating:

1. 
   Amaliy bilimlarni o‘zlashtirishga doir:
   

1. 
   Terminologiyani o‘zlashtirish: nomlash, sanash, to‘g‘ri javobni
   
2. 
   belgilash, ortiqcha ...ni topish.
   
3. 
   Raqamli materialni o‘zlashtirish: qancha, qachon, raqamlarni sanash, ... tasdiqlovchi raqamli dalillarni belgilash.
   
4. 
   Dalillarni o‘zlashtirish: qanday dalillar ...ni tasdiqlaydi, ... qaerda joylashgan, bu qanday yuz berdi, ... ning asosiy belgilari nimalardan iborat.
   
5. 
   Tasavvurni o‘zlashtirish: ... to‘g‘risida hikoya qilish, ... ning tashqi belgilarini tasvirlash, ... ga ta’rif berish.
   

2. 
   Nazariy bilimlarni o‘zlashtirishga doir:
   
   1. 
      Tushunchani o‘zlashtirish: tushunchaning mohiyatini yoriting, bu nima?, ... uchun xarakterli belgilar qaysilar?, Tushunchaning ahamiyatli belgilarni sanash.
      
   2. 
      Sabab-oqibat aloqalari (to‘g‘ri aloqalari)ni bilish: nima sodir bo‘ladi, agarda ...?, ... ning qanday oqibatlari mavjud?
      
   3. 
      Sabab-oqibat aloqalari (teskari aloqalari)ni bilish: Nima uchun?, Qanday sababga ko‘ra?
      
   4. 
      Qonuniyatlarni bilish: Qanday o‘zaro bog‘liklarga ega?, Bog‘liqlik nimadan iborat?, Qanday bog‘lanadi?
      
   5. 
      Qonunlarni bilish: qonunlarni o‘qing, ... ni isbotlab bering, ... ning harakatlarini ... qonuniga muvofiq asoslash.
      
   6. 
      Nazariyani o‘zlashtirish: nazariyani hikoya qiling, ... nazariyasi nuqtai nazaridan tushuntirish.
      

O‘quvchilarga 9-sinf uchun mo‘ljallangan “Biologiya (Sitologiya va genetika asoslari)” fanidan quyidagi o‘quv materiali taqdim qilinadi:

2-§. Tiriklikning tuzilish darajalari

Tirik organizmlar yoki biologik tizimlar quyidagi darajalarda bo‘ladi: molekula, hujayra, to‘qima, organ, organizm, populatsiya, biogeotsenoz (ekotizim) va biosfera. Har bir tuzilish darajasida atrof-muhit bilan ya’ni moddalar, energiya va axborot almashinuvlar natijasida o‘ziga xos muayyan tizimlar kelib chiqadi. Tizim deganda bir butunlikni tashkil etuvchi komponentlarning ma’lum izchillikdagi o‘zaro bog‘lanishlari va ta’sirlari tushuniladi. Shunday qilib, tizimning asosiy tarkibiy qismlari komponentlar, bog‘lanishlar va chegaralardir. Barcha tirik organizmlar ochiq tizim hisoblanib, ular tashqi muhit bilan moddalar, energiya va axborot almashinuviga ega.
Molekula. Ushbu bosqichda tirik tizim biologik faol yirik molekulalar, ya’ni: oqsillar, nuklein kislota va uglevodlarning faoliyat ko‘rsatishida namoyon bo‘ladi. Molekula bosqichda aynan tirik materiya uchun xos bo‘lgan quyosh nuri energiyasining organik moddalarda bog‘lanishi kimyoviy energiyaga aylanishi, ya’ni, moddalar almashinuvi, irsiy belgilarni o‘tkazish hamda tuzilm alarning avlodlardagi barqarorligi singari jihatlar kuzatiladi.
Hujayra. Hujayra tirik organizmlarning tuzilish, rivojlanish va funksional birligidir. Hayotning hujayrasiz shakllari ham mavjud. Buning dalili sifatida viruslarni ko‘rsatish mumkin. Ularga xos bol‘gan ayrim tiriklik xususiyatlari faqat hujayrada namoyon bo‘ladi.
Biologik m oddalar ushbu bosqichda bir butun tizim sifatida birlashadi. Hujayra tuzilish darajasiga ko‘ra barcha tirik organizmlar bir va ko‘p hujayralilarga ajraladi.
To’qima. To’qima – kelib chiqishi, tuzilishi va bajaradigan vazifasi o‘xshash bo‘lgan hujayralar yig‘indisidan iborat.
Organ. Organ ko‘pchilik hayvonlarda bir necha turdagi to‘qimalarning tuzilish va funksional yig‘indisi hisoblanadi. Masalan, odamning terisi epiteliy va biriktiruvchi to’qimalardan iborat, ular bir necha vazifalarni bajaradi.
Organizm. Organizm mustaqil hayot kechiruvchi yaxlit yoki bir va ko‘p hujayrali tirik tizimdan iborat. K o‘p hujayrali organizm har xil vazifalarni bajarishga moslashgan to’qima va organlardan tashkil topadi.