O‘zbekiston respublikasi

5	6	7	8	9	10	Ballar soni	%
Xulosa
...

Eslatma: garada o‘quvchi to‘g‘ri javob qaytarsa, u holda 1 ball, bordi-yu, xatoga yo‘l qo‘ysa, unda 0 ball qo‘yiladi. To‘plangan ballarning yig‘indisiga muvofiq o‘quvchilar tomondan bilimlar tizimini o‘zlashtirish darajasi aniqlanadi.
Ballarning umumiy soni asosida besh balli tizim ko‘rsatkichlari (baholari) belgilanadi. Ya’ni:

1. 
   0-8 ball – eng yuqori daraja: “5”;
   
2. 
   7-6 ball – o‘rta daraja: “4”;
   
3. 
   5-4 ball – past daraja: “3”.
   

Demak, zamonaviy sharoitda ta’lim samaradorligini oshirish dolzarb pedagogik vazifalardan biri sanaladi. Pedagogik tadqiqotlar ta’lim samaradorligini oshirish ob’ektiv va sub’ektiv omillarga bog‘liq ekanligini tasdiqlaydi. So‘nggi yarim asrlik vaqt oralig‘ida ob’ektiv va sub’ektiv omillarni inobatga olgan holda ta’lim samaradorligini oshirishga jiddiy e’tibor qaratilmoqda. Bugungi kunda bu borada bir qator yondashuvlar (m: texnologik, innovatsion, majmuaviy yondashuv)ning ta’lim samaradorligini ta’minlashdagi ahamiyati katta ekanligi aytilmoqda. Ana shunday yondashuvlardan yana biri tashxisli yondashuvdir. Pedagogik amaliyot tashxisli yondashuv, shu jumladan, P.I.Tretyakov tomonidan asoslangan “Ta’lim olganlik darajasini tashxislash” va G.A.Russkiy tomonidan ishlab chiqilgan “O‘quvchilarning o‘quv materaillari matni bilan mustaqil ishlashga tayyorlik darajasini tashxislash” kabi metodikalarning ta’lim, tarbiya jarayonini tashkil etishda alohida amaliy qiymatga egaligini tasdiqlaydi.

Nazorat savollari:

1. 
   Pedagogik-psixologik diagnostika metodlari deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Metod va metodika tushunchalari o‘rtasida qanday farq mavjud?
   
3. 
   Psixolog S.L.Rubinshteyn “metodika” tushunchasiga qanday ta’rif bergan?
   
4. 
   Qanday metodikalar rasman e’tirof qilingan metodikalar sirasiga kiradi?
   
5. 
   Qanday metodikalarni kam darajada rasman e’tirof qilingan metodikalar sirasiga kiritish mumkin?
   
6. 
   P.I.Tretyakovning “Ta’lim olganlik darajasini tashxislash” metodikasi mohiyatini qisqacha tavsiflang.
   
7. 
   G.A.Russkiyning “O‘quvchilarning o‘quv materaillari bilan mustaqil ishlashga tayyorlik darajasini tashxislash” metodikasi qanday maqsadni ko‘zlaydi?
   

Test topshiriqlari:

1. Shaxsning individual psixologik o‘ziga xosliklari hamda axloqiy fazilatlarga egalik darajasini o‘lchash va baholashga qaratilgan faoliyatning
shakl, metod va vositalari yig‘indisi. Ular psixologik-pedagogik diagnostika ....

1. 
   metodologiyasi;
   
2. 
   metodlari;
   

3. metodikasi;

4. 
   vositalari.
   

2 ta’lim (tarbiya) maqsadiga erishishning yo‘li, usuli.

1. 
   harakat;
   
2. 
   texnologiya;
   
3. 
   vosita;
   
4. 
   metod.
   

3. 
   Aniq belgilangan maqsadga erishish yo‘lida, ma’lum vazifalarni bajarishda foydalaniladigan pedagogik faoliyatning tashkiliy shakllari, metodlari va vositalari jamlanmasi – bu ...
   

1. metodika;

2. 
   metod;
   
3. 
   metodologiya;
   
4. 
   vosita.
   

3. 
   Metodika xarakter kasb etadi.
   

1. 
   individual;
   
2. 
   ommaviy;
   
3. 
   umumiy;
   
4. 
   xususiy.
   

3. 
   Psixolog S.L.Rubinshteynning fikriga ko‘ra metodika – bu ...
   

1. 
   ikkilamchi metodlar;
   

2. yordamchi metodlar;

3. 
   og‘zaki metodlar;
   
4. 
   yozma metodlar.
   

3. 
   Rasman hamda kam darajada rasman e’tirof qilingan metodikalar. Ular tashxislashda qo‘llaniladigan metodikalarning ....
   

1. 
   turlari;
   

2. guruhlari;

3. 
   shakllari;
   
4. 
   vositalari.
   

3. 
   P.I.Tretyakovning “Ta’lim olganlik darajasini tashxislash” nomli metodikasi uchun vosita – bu
   

1. 
   murakkab bo‘lmagan ommaviy topshiriqlar;
   
2. 
   guruhlarda bajariladigan nazorat ishlari;
   

3. turli murakkablikdagi mustaqil ishlar;

4. 
   individual test topshiriqlari.
   

3. 
   G.A.Russkiyning “O‘quvchilarning o‘quv materaillari bilan mustaqil ishlashga tayyorlik darajasini tashxislash” metodikasi ... ni o‘zlashtirishga oid savollardan tashkil topadi.
   

1. 
   ratsional va produktiv bilimlar;
   
2. 
   ijtimoiy va iqtisodiy bilimlar;
   

3. amaliy va nazariy bilimlar;

4. 
   texnik va texnologik bilimlar.
   

Amaliy topshiriq:

1. 
   topshiriq: P.I.Tretyakovning “Ta’lim olganlik darajasini tashxislash” nomli metodikasi yordamida o‘quvchilarning turli murakkablik darajasidagi mustaqil ishlarni bajarish ko‘nikma, malakalariga egallaganlikni aniqlang.
   

Ko‘rsatma: o‘quvchilarning o‘quv-bilish faoliyatini nazorat qilish va ular tomonidan turli murakkablikdagi mustaqil ishlarning bajarilish darajasini baholashda quyidagi jadvaldan foydalaning:

O‘quvchilarning ismi, familiyasi	Topshiriqlarning to‘liq va to‘g‘ri bajarilganligi					Xulosa
	O‘zlashtirganlik darajasi
	Farqlash	Yodda Saqlash	Qayta yodga olish	Amalda qo‘llash	Ijodiy mahsulotni namoyish qilishi
...

Baholash tartibi:

O‘zlashtirganlik darajasi	Baho
Variant I: 1, 2	“3”
Variant II: 2, 3, 4	“4”
Variant III: 4, 5	“5”

O‘quvchilarga taqdim qilinadigan topshiriqlar (“Iqtisodiy bilim asoslari” fani bo‘yicha)⁷⁰:

1. 
   “Iste’mol savatchasi”ni zarur mahsulot (tushuncha)lar bilan to‘ldiring. Bu harakatni quyidagicha amalga oshiring: 1) quyida berilgan zarur mahsulot (tushuncha)lar orasidan “Iste’mol savatchasi”da bo‘lishi zarur bo‘lgan atamalarni tanlab oling; 2) tanlab olingan zarur mahsulot (tushuncha)larni savatcha yonidagi bo‘sh katakka joylashtiring.
   

⁷⁰ Набиев Ғ.А. Умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларининг иқтисодий муносабатларга киришиш кўникмаларини ривожлантириш технологиялари (“Иқтисодий билим асослари” фани мисолида): пед.фанл.бўйича фалс.фанл. (PhD) ... дис. – Наманган: 2021. – 85-87-б.

Iste’mol savatchasi		Zarur mahsulot (tushuncha)lar
Oziq-ovqat mahsulotlari. Kiyim-kechak. Transport xarajatlari. Uy-joy uchun to‘lov. Maishiy xizmat uchun to‘lov	Uy-ro‘zg’or mollari. Madaniy hordiq. Soliqlar. Ta’lim olish va kasb-hunar egallash uchun to‘lov. Avtomobil, qimmatbaho jihozlar, buyumlar, qimmatbaho qog’ozlar sotib olish	To‘y va boshqa marosimlar uchun xarajatlar. Olingan kredit yoki qarzlarni qaytarish. Shaxsiy ehtiyojlar uchun to‘lovlar. Sog‘liqni saqlash va davolanish xarajatlari

2. 
   “Tejamkorlik” tushunchasini uning mohiyatini yorituvchi holatlar bilan juftlang.
   

Tejamkorlik	Shaxsning tejam bilan ish tutishini anglatuvchi fazilat
	Birovga narsa bermaslikni ifodalovchi xislat
	Birovga pul bermaslikni ifodalovchi xislat
	Tejam asosida iqtisodiy tartibga erishishishni anglatuvchi fazilat

3. 
   “Domino” o‘yini asosida tovarlarning quyidagi shtrix kodlari qaysi davlatga tegishli ekanligini aniqlang. Harakatni quyidagi tartibda amalga oshiring: berilgan shtrix kod qaysi davlatga tegishli ekanligini toping; qaroringiz to‘g‘ri ekanligi yuzasidan biroz mushohada yuriting; qaroringiz to‘g‘ri ekanligiga ishonch hosil qilganingizdan keyin tegishli shtrix kodning yonidagi bo‘sh katakka u tegishli davlat nomini qo‘ying.