O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi Toshkent Islom Universiteti

 
Kompyuter telefoniyasidagi himoyalash usullari. 
Elektron  kommunikatsiyalarning  zamonaviy  texnologiyalari  keyingi  yillarda 
ishbilarmonlarga aloqa kanallari bo‘yicha axborotning turlicha ko‘rinishlari (masalan: faks, 
video,  kompyuterli,  nutkli  axborotlar)ni  uzatishda  ko‘pgina  imkoniyatlar  yaratib 
bermoqda.Zamonaviy ofis bugungi kunda aloqa vositalari va tashkiliy texnika bilan haddan 
tashqari  to‘ldirib  yuborilgan  va  ularga  telefon,  faks,  avtojavob  apparati,  modem,  skaner, 
shaxsiy  kompyuter  va  h.k.  kiradi.  Zamonaviy  texnika  uchun  axborot-kommunikatsiyalar 
texnologiyasi - - kompyuterlar telefoniyasi rivojlaniщi bilan katta turtki berildi.Bor-yo‘g‘i 
o‘n yil ilgari sotuvga CANON firmasining narxi 6000 AQSh dollari bo‘lgan «Navigator» 
nomli  mahsuloti  chiqarilgan  edi  va  u  birinchi  tizimlardan  hisoblanadi.Kompyuter 
telefoniyasi o‘n yil ichida juda tez sur’atlar bilan rivojlandi. Hozirgi paytda sotuvda mavjud 
bo‘lgan  «PC  Phone»  (Export  Industries  Ltd,  Israel)  mahsulotining  narxi  bor-yo‘gi  1000 
Germaniya  markasi  turadi.  «Powerline-II»  (Talking  Technology,  ShA)ning  narxi  esa  800 
AQSh  dollari  turadi.  Keyingi  paytlarda  kompyuter  telefoniyasi  yunalishida  70%  apparat 
vositalarini  Dialogue  (USA)  firmasi  ishlab  chikarmoqda.Kompyuter  telefoniyasida 
axborotlarning xavfsizligini ta’minlash katta ahamiyatga ega. Masalan, telefon xakerlarining 

---

 
55 
Skotland-Yard  ATSiga  kirib  1,5  mln.  AQSh  dollari  mikdorida  zarar  keltirishganligi 
xavfsizlikning  zarurligini  isbotlaydi.Kompyuter  telefoniyasida  qo‘llanilayotgan  nutqni 
aniqlovchi texnologiya telefon qiluvchining ovozidan tanib olish uchun ahamiyatga egadir. 
Kompyuter  telefoniyasining  himoyasini  yetarli  darajada  ta’minlash  uchun  Pretty  Good 
Privacy  Inc.  firmasining  PC  Phone  1.0  dasturiy  paketi  ishlab  chiqarilgan.  U  kompyuter 
telefoniyasi  orqali  uzatilayotgan  axborotlarni  himoyalash  uchun  axborotlarni  raqamli 
ko‘rinishga  o‘tkazadi  va  qabul  paytida  esa  dasturiy-texnik  vositalar  yordami-da  qayta 
ishlaydi. Zamonaviy kompyuter telefoniyasi vositalarining shifrlash tezligi ham juda yukrri-
dir, xato qilish ehtimoli esa juda kichikdir (taxminan 108-10 12).