O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

 
1238-yil
da Buxoroning 
Torob 
qishlog‘ida bosqinchilar va mahalliy mulkdorlar zulmiga 
qarshi qo‘zg‘olon boshlanadi. Qo‘zg‘olonga toroblik g‘alvir 
yasovchi hunarmand 
Mahmud
boshchilik qiladi. Tarixda u 
Mahmud Toro biy 
nomi bilan shuhrat topadi.
Torobiy
ning yaqin safdoshlaridan 
Shamsiddin Mahbubiy 
va Buxoro aholisi qo‘zg‘olonchilarga qo‘shilib qo‘liga qurol 
oladi. O‘zlarining qadrdon shahar va qishloqlarini mo‘g‘ullardan 
va ularning hamtovoq xizmatchilari – mahalliy ma’murlardan 
* Chig‘atoy ulusi — hokimiyat taqsimlanganda 
uning Chingizxon o‘g‘li Chig‘atoyga tekkan qismi. 
Keyinchalik u Chig‘atoy davlatiga aylangan
* Qopchur — chorva mollari bosh sonining 2,5% 
miqdorida olingan soliq
* Kalon — hosilning 1/10 qismi hajmida olingan 
soliq

---

84
ozod qilishga otlangan kishilardan kattagina lashkar to‘planadi. 
Mahmud Torobiy
o‘z tarafdorlari bilan Buxoroga kirib olgach, 
shahar ichidagi 
Robiya saroyi
ni qarorgoh qilib oladi. Bu yerga 
Buxoroning sadrlari, badavlat a’yonlari, yirik yer egalarini 
chaqirtiradi. U o‘zini Buxoro va atrof viloyatlarining xalifasi, 
ya’ni hukmdori deb rasmiy ravishda e’lon qilishga ularni 
majbur etadi. Shundan so‘ng 
Shamsiddin Mahbubiy
sadr deb 
e’lon qilinadi. 
Mahmud Torobiy
Buxoroda o‘z hukmronligini 
o‘rnatgach, mo‘g‘ul tarafdorlari bo‘lgan mahalliy amaldorlar 
Buxo rodan qochib ketadi.
Qochqin amaldorlar va mo‘g‘ullar noib 
Mahmud yalavoch 
yordamida 
Karmana 
yaqinida kuch to‘plab, Buxoro ustiga 
yuradilar. O‘rtada jang boshlanadi. Mo‘g‘ullar yengilib,