|
fayl 1902 20210922Farhad obrazı. Farhad – dástannıń bas qaharmanı. Ol sın-sımbatı kelisken
sawlatlı jigit, úlken kúsh-quwatqa iye, kóp túrli ónerlerdi, sonıń ishinde áskeriy
ónerdi de jetik úyrenedi, ilim hám bilimlerdi iyeleydi. Nawayıǵa deyingi orta
ásirlik ádebiy dástúr boyınsha xanlar, patshalar, shahzadalar saray hám tajı-taxt
iyesi etip súwretlense, «Farhad hám Shiyrin» dástanında shahzada Farhad jismaniy
(fizikalıq) miynetti tek qullardıń yamasa qara xalıqtıń úlesi dep esaplamaydı,
shahzada qara miynet islewdi ar kórmeydi, kerisinshe, miynet jaqsı niyetke
baǵıshlanǵan bolsa, onı úlken maqtanısh hám sawaplı is dep biledi. Sonıń ushın da,
ol qurılısshı, tas qoparıwshı kásiplerin iyelep, tawdan kanal jarıp, suwsızlıqtan
azap shegip atırǵan elge suw aparıp, úlken sawapqa qaladı. Onıń is-háreketleri
ishki dúnyasına say keledi, dóretiwshilik miynet penen ámelge asırǵan Farhadtıń
ullı isleri gózzal Shiyrinniń oǵan degen muhabbatın oyatadı. Nawayı táni menen
janı sáykes, hár tárepleme rawajlanǵan kámil insan idealın Farhad obrazı arqalı
sáwlelendiredi.
Shiyrin obrazı. Shiyrin teńi-tayı joq sulıwlıqtıń tımsalı, júregi taza, Farhadtay
kámil insannıń pák muhabbatına ılayıq qız. Ol aqıllı, parasatlı, óz muhabbatına
sadıq qız. Shiyrin eń sınaqlı waqıtlarda da ózin joǵaltpaydı, qıyın jaǵdayǵa
boysınıp, Farhadqa bolǵan hasıl sezimlerin ayaq astı etip, shahzada Sheruyanıń
ıqtıyarına ózin bermeydi. Farhad qıyanetshiliktiń, haram niyettiń qurbanı bolıp,
oǵan qosılıwdıń ilajı qalmaǵanlıqtan, Shiyrin óz janınan keship, pák muhabbatına
girbiń túsirmey bul dúnyadan ketedi. Shiyrin obrazı – gózzallıqtıń, taza
muhabbattıń hám oǵan sadıqlıqtıń tımsalı.
Farhad hám Shiyrin – kámil insan haqqında Nawayınıń oy-pikirlerin,
túsiniklerin sáwlelendiretuǵın ideal obrazlar. Ádebiyatta ideal obrazlar, ádette,
romantikalıq usıl (metod) penen jaratıladı.
114
Nawayınıń «Xamsa»sına kirgen dástanlardıń hámmesi romantikalıq metod
penen jazılǵan.
Dostları ilə paylaş: |
|
|
