Өзбекстан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билимлендириў министирлиги

Dástannıń qısqasha mazmunı. Iyran shahı Xurmuzdıń sın-sımbatı kelisken 
Xusraw atlı ulı boladı. Bir kúni Xusrawdıń sheber súwretshisi Shapur oǵan 
Armeniyanıń hayal patshası Mahinbanıw hám onıń gózzal sińlisi Shiyrin tuwralı 
mazalı áńgime etip beredi. Usınnan baslap Xusrawdıń taqatı ketip, Shiyringe 
ǵaybana ashıq boladı. Shapur sızǵan Xusrawdıń súwretin kórip Shiyrin de oǵan 
ashıq bolıp qaladı. Usı waqıtta Xusrawdıń atası tosattan qaytıs bolıp, sarayda taxt 
talası baslanıp ketedi. Óziniń tajı-taxtın bekkemlep, elde tınıshlıq ornatıw ushın 
Xusraw Rum (Vizantiya) patshası Qaysardan járdem soraydı hám zárúrlikke 
baylanıslı onıń qızı Máryamǵa úylenedi. Shiyrin ájapası Mahinbanıw ólgen soń 
ornına patsha boladı. Xusrawǵa degen muhabbatın júreginde saqlaydı. Eldi suw 
menen támiyin etiw ushın Farhad degen palwan jigitti aldırıp, tawdı jarıp kanal 
qazdıradı, xalıq turmısın abadan etedi. Farhad Shiyringe ashıq boladı. Biraq 
Xusraw Farhadqa Shiyrin óldi degen jalǵan xabar jiberedi. Qayǵını kótere almaǵan 
Farhad ózin tawdan taslap óledi. Xusraw Shiyringe úylenedi. Ol Shiyrinniń danalıq 
másláhátleri menen eldi jaqsı basqaradı. Biraq olardıń baxtı uzaqqa sozılmaydı. 
Xusrawdıń erjetken ulı Sheruya ógey anası esaplanatuǵın Shiyringe kewil berip, 
óziniń haram maqsetine erisiw ushın atası Xusrawdı óltiredi. Biraq Shiyrin oǵan 
nesip etpeydi. Xusrawdıń qábirine barıp Shiyrin óziniń kóksine qanjar urıp óledi. 
Usınıń menen dástan juwmaqlanadı. 

---

92 
Qutub «Xusraw hám Shiyrin» dástanında eldi ádil basqarıw, ilim hám bilimdi 
rawajlandırıw, adamlardı jaqsılıqqa tárbiyalaw máselelerin kóteredi, jamanlıq, 
qıyanetlik, zulımlıq sıyaqlı illetlerdi qaralaydı. 
Shiyrin obrazı arqalı jaqsılıq, ádalatlıq, hadallıq, sadıq muhabbat ideyaları 
sáwlelenedi. Farhad obrazı arqalı muhabbatqa pidayılıq, dóretiwshilik miynet 
ideyaları ulıǵlanadı. Sheruya obrazı menen jamanlıq, qıyanetlik, zulımlıq 
áshkáralanadı.