O’zdavtemiryo’lnazorat ơzbekiston respublikasi temir yơllarida poezdlar harakati va manyovr ishlari bơyicha

MANYOVRLARDA TEZLIK


339. Manyovrlar quyidagidan ortiq bo’lmagan tezlikda amalga oshiriladi:
60 km/soat - bo’sh yo’llardan yakka lokomotivlar va avtotormozlari qo’shilgan va sinab ko’rilgan vagonlar ortidan tirkalgan lokomotivlar harakatlanganda;
40 km/soat - ortidan vagonlar tirkalgan lokomotivlar, shuningdek, maxsus o’zi yurar harakat takribi bo’sh yo’llardan harakatlanganda;
25 km/soat - vagonlarini oldinga qaratib, shuningdek, tiklash va o’t o’chirish poezdlari harakatlanganda;
15 km/soat - odamlar band etgan vagonlar, shuningdek, nogabaritlik darajasi pastdan va yondan 4-, 5- va 6-darajani tashkil etgan nogabarit yuklar ortilgan vagonlar bilan harakatlanganda;
5 km/soat - vagonlar ajratmasi boshqa vagonlar ajratmasiga, manyovrlar turtki bilan tepacha osti parkida amalga oshirilib, yaqinlashganda;
3 km/soat - lokomotiv (vagonlari bilan yoki vagonlarsiz) vagonlarga yaqinlashganda.
Harakat tarkibining vagon tarozisi bo’yicha harakatlanish tezligi tarozining tuzilishiga bog’liq ravishda stansiyaning texnikaviy-boshqaruv aktida belgilanadi.
Manyovr tarkiblari va yakka lokomotivlar faqat yo’lning bo’shligi to’g’risida ogoshlantirilgan hollardagina 60, 40 va 25 km/soat tezlikda harakatlanishi mumkin. Agar mashinist yo’lning bo’shligi xaqida ogoshlantirilmagan bo’lsa, u harakatga to’siq paydo bo’lsa darhol to’xtashni ta'minlaydigan tezlikda o’ta ehtiyotkorlik bilan harakatlanishi lozim.


SARALASH TEPACHALARI VA
TORTISH YO’LLARIDAGI MANYOVRLAR


340. Vagonlarni saralash uchun tepacha qurilmalariga ega stansiyalarda manyovrlar DATK mintaqaviy temir yo’l uzeli boshlig’i tomonidan tasdiqlangan Yo’riqnomalarga muvofiq amalga oshirilishi lozim bo’lib, ularda, shuningdek, tarkibni tarqatish jarayonlarini avtomatlashtirish qurilmalaridan foydalanish tartibi ham aks ettiriladi.
(340-bandning 1-xatboshisi “O’zdavtemiryo’lnazorat” DI boshlig’ining 2003 yil
27 yanvardan 1/6-7-02-son ko’rsatmasiga muvofiq o’zgartirildi).
Saralash tepachalari ishi bo’yicha Yo’riqnomada, shuningdek, vagonlarni saralash yo’llaridan saralash tepachasidan qarama-qarshi tomondagi bo’g’izga ketib qolishi oldini oladigan choralar (to’suvchi tormoz boshmoqlarini qo’yish, ajratmalarni park ichida tormozlash, saralash tepachasi va saralash parki xodimlari hamjixatligi va boshqa choralar) ham ko’zda tutilishi lozim.


341. Saralash tepachaligidan vagonlarni tarqatishdan avval tepacha navbatchisi quyidagilarni bajarishi shart:
a) tepacha tomondan yo’llarning bo’shligini va ularda o’tish joylari mavjudligini;
b) mo’ljallanayotgan tarqatish rejasi, ajratmalarni joylashish ketma-ketligi, har bir ajratmadagi vagonlar soni, ajratmalarning yurish xususiyatlari, tarqatishda o’ta ehtiyotkorlikni talab qiluvchi,
bazasi uzun (ichki g’ildirak juftlari o’qlari orasidagi masofa 11,3 m dan ortiq bo’lgan) vagonlar mavjudligi va boshqa zarur ma'lumotlar bilan tanishib chiqishi;
v) ushbu stansiyada o’rnatilgan tartibga ko’ra vagonlarni saralashda ishtirok etayotgan boshqa xodimlarni (boshqaruv va ijro posti operatorlari, poezd tuzuvchisi, vagonlarni harakatlanish tezligini regulirovkachilarini) mo’ljallanayotgan saralash ishi xususiyatlari bilan tanishtirishi;
g) saralash ishlarini avtomatlashtirish qurilmalarini qo’shishi.


342. Tepacha navbatchisi, boshqaruv va ijro postlari operatorlari, poezd tuzuvchilari, vagonlar harakati tezligi regulirovkachilari saralash yo’llarining to’liqligi, ajratmalarning o’tish sharoitlari, saralash parki yo’llari bo’yicha ajratmalarning navbatlashuvida boshqalarga bog’liq ravishda tarqatish jarayonida vagonlarni yaqinlashish tezligi va tormozlanish darajasini regulirovka qilishlari lozim.
Tarqatish jarayonida tepacha navbatchisi, boshqaruv va ijro postlari operatorlari ajratmalarning harakatlarini kuzatishlari, ularning saralash parki yo’llaridan to’g’ri harakatlanishlarini tekshirishlari, saralash ishlarini avtomatlashtirish qurilmalari faoliyatini nazorat qilishi va vujudga kelayotgan ahvoldan kelib chiqib, zarurat tug’ilganda ushbu qurilmalar ishini sozlashlari lozim.


343. Saralash yo’llarida 1 klassli xavfli yuk (VM) ortilgan vagonlar va suyiltirilgan gazli sisternalar bo’lganda, manyovr dispetcherlari va saralash tepachalari navbatchilari ushbu vagonlar joylashgan yo’llarning aniq hisobini yuritishlari shart.
Tashish hujjatlarida "Tepachadan tushirilmasin" shtempeli mavjud bo’lgan portlovchi materiallar (VM) ortilgan vagonlar, suyiltirilgan gazli sisternalar va suyiltirilgan gazlardan bo’shatilgan sisternalar saralash yo’llariga qo’yilgach, zudlik bilan tepacha, yarim tepacha va tortish yo’li tomonidan ikki relsga bir-biridan 25 metr masofada o’rnatiladigan muhofaza boshmoqlari bilan shunday mahkamlanishi kerak-ki, saralash qurilmasidan birinchi bo’lib joylashgan tormoz boshmog’idan to’silayotgan vagonlargacha bo’lgan umumiy masofa 50 metrdan kam bo’lmasin.
Bu yo’llarga yuborilayotgan keyingi ajratmalar, muhofaza tormoz boshmoqlari o’rnatilgan joy oldida, 10 vagondan kam bo’lmagan guruh to’planguniga qadar, to’xtatilishi kerak. Vagonlarni tarqatish yoki ularni manyovr vaqtida turtkilar bilan bu yo’llarga jo’natish normal rejimi, to’siluvchi vagonlarni bu guruh vagonlar bilan (muqaddam ular bilan biriktirilgan bo’lsa) to’silgan holda, qaytadan tiklanadi. Agar, tashish hujjatlarida "Tepachadan tushirilmasin" shtempeli mavjud bo’lgan to’silayotgan vagonlar bilan park tormoz pozitsiyasi oxirigacha bo’lgan masofa 50 metrdan kam bo’lsa, keyingi ajratmalar bu yo’lga tisarish usuli bilan yuborilishi kerak.
Tarqatish jarayonida tepacha navbatchisi, boshqaruv posti operatori yoki tepacha tuzuvchisi ikki tomonlama park aloqasi yoki aloqaning boshqa turlari orqali ijro postlari operatorlarini vagonlarni harakatlanish tezligi regulirovkachilarini, strelkali postlar navbatchilarini o’ta ehtiyotkorlik talab qiluvchi ajratmalar: 1 klassli xavfli yuk (VM), vagon kuzatuvchilari, jonivorlar va b. ortilgan vagonlar to’g’risida doimo xabardor qilib turishi kerak.
Bunday ajratmalarni tepachadan tarqatishda, shuningdek, o’ta ehtiyotkorlikni talab qiluvchi yuk ortilgan vagonlar turgan yo’llarda har qanday ajratmalarni tarqatishda ishtirok etayotgan barcha xodimlar ayniqsa, juda ehtiyot bo’lishlari, tarqatish xavfsizligini va harakat tarkibi butligini ta'minlashlari kerak. Yaqinlashish tezligini, shuningdek, sekinlatkichlardagi tormozlash kuchini ajratmalar o’rtasida zarur oraliqlar bo’lishini va ushbu vagonlarning boshqa vagonlar bilan to’qnashganida belgilangan tezliklarga so’zsiz rioya etilishini hisobga olib regulirovka qilishi lozim.
Tarqat’iylayotgan tarkibda va saralash parki yo’llarida ayrim toifadagi o’ta ehtiyotkorlikni talab qiluvchi, temir yo’llar bo’ylab xavfli yuklarni tashish qoidalari va temir yo’llarda yuklarni tashish qoidalarida nomlari zikr etilgan yuklar ortilgan vagonlar mavjudligi to’g’risida xodimlarni xabardor qilish tartibi, mahalliy Yo’riqnomalarda belgilanadi.