Özel Eğitim Nedir? vii Neyi öğretir? viii

ÖZ BAKIM BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİ

Normal gelişim gösteren çocuklar, öz bakım ve günlük yaşam becerilerini zihinsel gelişim düzeylerine ve bedensel olgunluklarına paralel olarak kazanırlar. Çocuğun becerileri kazanması iki biçimde olur: Birincisi, çocuğun yetişkinleri gözlemleyerek onları model almasıyla, ikincisi de yetişkinlerin çocuğa destek vermesiyle gerçekleşir. Yetişkinin desteği olmasa bile çocuk geç de olsa becerileri kazanır. Özel gereksinimi olan çocuklar sistematik öğretim uygulamaları olmadan öz bakım ve günlük yaşam becerilerini ya çok geç öğrenmekte veya hiç öğrenememektedirler.  

Öz bakım becerileri ile günlük yaşam becerileri birbirileriyle ilişkilidirler ve bu beceri gruplarını birbirinden ayıran kesin çizgiler bulunmamaktadır. Kimi, giyinme becerilerini öz bakım becerisi olarak ele alırken kimi de günlük yaşam becerisi olarak kabul etmektedir. Öz bakım ve günlük yaşam becerileri şöyle sıralanabilir:

1. Elini yüzünü yıkama

2. Bardaktan su içme

3. Tuvalet becerisini kazanma

4. Çatal kullanarak yemek yeme

5. Kaşık kullanarak yemek yeme

6. Bıçak kullanma

7. Terlik giyip çıkarma

8. Bereyi giyip çıkarma

9. Çorap giyip çıkarma

10. Pantolon giyip çıkarma

11. Ayakkabı giyip çıkarma

12. Diş fırçalama

13. Düğme ilikleyip çözme

14. Ceket, palto, mont vb. giyip çıkarma

15. Saç tarama

16. Fermuar açıp kapama

17. Kazak giyip çıkarma

18. Tırnak kesme

19. Banyo yapma

20. Toz alma ve silme

21. Peçeteyle ağzını silme

22. İlaç kullanma

SOSYAL BECERİ ÖĞRETİMİ

Çocukların sosyal ve duygusal gelişiminde yaşama iyi uyum sağlaması ayrı bir öneme sahiptir. Çocukların kazanması gereken becerilerden biri de sosyal becerilerdir. Sosyal becerileri anlamak için ilk önce “sosyal yeterliliği” anlamlandırmak gerekmektedir. Sosyal yeterlik kavramını sosyal beceriden ayırt etmek güçtür. Bu iki kavramın bazen birbiri yerine kullanıldığı, daha doğrusu aralarında ayırım gözetilmediği görülmektedir. Kişinin sosyal becerisi varsa, sosyal açıdan da yeterli olduğu düşünülmektedir. Buna karşın, bu iki kavramın çok boyutlu, birbirleriyle ilişkili ve aynı zamanda bağımsız yapılar olduğu da belirtilmektedir.