Burada iki kavramı açıklamak gerekmektedir: İpuçları ve Davranış Zinciri.
İpucu: İpucu, belli uyaranın varlığında nasıl davranılacağı ve ne yapılacağının öğrenciye hatırlatılmasıdır. Bu hatırlatmalar aracılığıyla uyaranın ayırt edici uyaran özelliğini, cezaya yer vermeden kazandırma amaçlanır.
Ayrımlı pekiştirmeyle, derslerdeki kavram, beceri ve işlemler kazandırılırken, bu kavram, beceri ve işlemlerin ne olduğu ipuçlarıyla gösterilir. İpuçlarından yararlanmak gerekir. İpuçları iletişimin amacı olan mesajı kazandırmayı yani ortak anlama ulaşmayı kolaylaştırır. İpuçlarını kullanmanın iki önemli ilkesi vardır.
Birincisi: UA’ya ipucu vermeden, öğrencinin ne yapacağını belirtmeden önce, tepkiyi denetleyecek yeni ortamda bulunmalıdır. Örneğin öğrenciye, A harfini gördüğünde A demesi öğretilmek isteniyorsa, A harfini seslendirmeden önce, A harfi yazılı olarak ortamda olmalı ve öğrenciye gösterildikten sonra “A” denmelidir.
Buna karşılık “A” harfi söylenir, sonradan “A” harfi yazılırsa, öğrenci her zaman “A” harfinin kendine önce söylenmesine bağımlı kalır. Yardım tuzağına düşülmüş olur.
İkincisi: İpuçları mümkün olduğu kadar kısa sürede ortamdan kaldırılmalıdır. Öğrenciler, öğretmenin varlığında, derste yerinde oturma, ders dinleme ve söz alma gibi çalışma davranışlarını kazandıklarında hatırlatmalara gerek kalmaz.
Uygun çalışma davranışlarını kazandırmak için;
Önce çalışma davranışlarını betimleyen kurallar belirlenir.
Öğrencilere kurallar söylenir.
Kurallar tekrarlanarak ya da tahtaya yazılarak öğrencilere hatırlatıldığında öğrencinin yapacaklarına ilişkin ipuçları verilir.
Kurallara uygun davranışlar yerleşmeye başladıkça öğrencilerin ne yapacağını belirten kuralların belirtilmesine daha az yer verilirken, kurallara uygun davranışların pekiştirilmesine devam edilmeli ve ipuçları uygun şekilde ortadan kaldırılmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |
