Tarmoqli va integrallashgan axborot texnologiyalari Tarmoqli
AAT
interfeysi
aloqa
vositalari
rivojlangani
bois
foydalanuvchiga hududiy taqsimlangan axborot va hisoblash resurslaridan
97
televosita orqali foydalanish imkonini beradi. Bu esa uni ko‘p funksiyali
bo‘lishiga va foydalanuvchilar o‘rtasida keng tarqalishga sabab bo‘ladi.
Integrallashgan axborot texnologiyalari. Hozirda turli xildagi axborot
texnologiyalarini yagona kompyuter texnologiya kompleksiga birlashtirish
tendensiyasi kuzatilmoqda u integrallashgan AT deb yuritiladi.
Unda asosiy o‘rinni egallovchi kommunikatsiya vositalari boshqaruv
faoliyatini avtomatlashtirishda keng texnologik imkoniyatlarini ta’minlabgina
qolmay, balki lokal, ko‘p darajali, taqsimlangan, global hisoblash tarmoqlari,
elektron pochta, integral xizmatning raqamli tarmoqlari kabi turli AAT tarmoq
variantlarini yaratish asosi ham hisoblanadi. Bular bari obyektlarning
ma’lumotlarni uzatish, qayta ishlash, to‘plash va saqlash, himoya qilish
qurilmalari orqali hosil qilinadigan obyektlar majmuasining o‘zaro mantiqsiz,
kutilmagan aloqalariga mo‘ljallangan. Ushbu AATning tarmoq variantlari juda
murakkab ma’lumotlarni qayta ishlay oladigan, ekspluatatsiya imkoniyatlari
deyarli cheklanmagan, integrallashmagan kompyuter tizimlarini namoyon etadi.
Zamonaviy
axborot-kommunikatsiyalar
texnologiyalarida
ushbu
muammoni ma’lumotlarni qayta ishlashning taqsimlangan tizimi hal etadi.
Bunda u ma’lumotlar bazalarining turli darajalari o‘rtasida axborot almashinuvi
uchun mo‘ljallangan aloqa kanallaridan foydalanadi. Ma’lumotlar bazasini
boshqarishning dasturiy vositalari murakkablashuvi hisobiga iqtisodiy hisob-
kitob va boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish chog‘ida tezlik oshadi, axborotni
muhofaza qilish va uning haqqoniyligi ta’minlanadi. Tashkiliy boshqaruvning
ko‘p darajali taqsimlangan kompyuter-axborot tizimlarida axborot bilan tezkor
ishlash muammosini ham, boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish va qabul qilish
paytidagi iqtisodiy ahvolni tahlil qilish muammosini ham bir xilda
muvaffaqiyatli
hal
etish
mumkin.
Xususan,
mutaxassislarning
avtomatlashtirilgan ish o‘rni (AIO‘) foydalanuvchilarga ko‘pgina imkoniyatlar
beradi. Masalan, dialog holatida ishlash, joriy masalalarni tezda hal etish,
ma’lumotlarni terminaldan qulay holatda kiritish, ularning vizual nazoratini olib
98
borish, qayta ishlash uchun kerakli axborotni chaqirish, xulosa axborotining
haqqoniyligini aniqlash va uni ekranga, yozadigan qurilmaga chiqarish yoki
aloqa kanallariga uzatish — shular jumlasidandir.