Dövlət və bələdiyyə idarəetməsinin müasir problemləri

2.4.  Mərkəzi və yerli  ərazi idarəetmə orqanları 

---

16 
 
Regonlarda  iqtisadiyyatın  mütərəqqi  ərazi  təşkili  və  bazar  münasibətləri 
əsasında  inkişaf  etdirilməsi,  özəl  sektorun  iqtisadiyyatda  həlledici  yer  tutması 
mərkəzi  və  yerli  idarəetmə  orqanlarının  fəaliyyəti  nəticəsində  həyata  keçirilir. Bu 
sahədə  müəyyən  uğurlar  qazanılmış  olunsa  da,  hazırda  regional  idarəetmədə 
dünyanın bütün ölkələrində öz həllini gözləyən çoxsaylı problemlər mövcuddur. 
Regionun  inkişafının  idarə  edilməsi  qanunverici,  icraedici  və  nəzarət 
orqanlarının fəaliyyətinin bir hissəsi olmaqla mürəkkəb bir prosesı əhatə edir. 
Mərkəzi orqan yaradılarkən onun təşkilatı quruluşu və regional proqramların 
yerinə  yetirilməsində  bu  təşkilati  strukturun  hər  birinin  funksiyalarının  düzgün 
müəyyənləşdirilməsi vacibdir. 
Regionlarda  idarəetmə orqanlarının təsnifatı aşağıdakı meyarlara əsaslanır: 
➢  ərazi səlahiyyətlərinin miqyasına görə - mərkəzi, yerli və yerli 
özünüidarəetmə orqanlarına 
➢  orqanlar arasında qarşılıqlı tabeçilik prinsiplərinə görə - yuxarı və 
aşağı orqanlara 
➢  təşkil olunma xüsusiyyətlərinə görə - seçkili v\ə nümayəndəli 
orqanlara 
➢  səlahiyyətlərin xarakter və məzmununa görə - ümumi, sahə, sahələr 
arası və ərazi idarəetmə orqanlarına 
➢  məsələləri həll etmə qaydasına görə - kollegial və təkbaşına idarəetmə 
orqnlarına bölünür. 
Mərkəzi və yerli orqanların qrşılıqlı asılılığı və qrşılıqlı fəaliyyəti onların 
vahid tam sistemini yaradır və bu halda həmin orqanların təsnifləşdirməsi 
aşağıdakı formada olur: 
I. 
Hakimiyyət orqanlarının məqsəd və vəzifələrinə görə: 
•  qanunverici orqanlar 
•  dövlət icra hakimiyyəti orqanları 
•  nəzarət orqanları 
II. 
Hakimiyyət orqanlarının  fəaliyyətinin mərkəzləşməsi  və qeyri-
mərkəzləşməsi səviyyəsinə görə: 
•  Mərkəzi  dövlət idarəetmə orqanları 
•  Yerli dövlət idarəetmə orqanlarına 

---

17 
 
III. 
Dövlət idarəetmə orqanlarının fəaliyyət xarakterinə və hüququnun 
həcminə görə: 
•  Ümumi səlahiyyətli orqanlar 
•  Sahə idarəetmə orqanları 
•  Sahələr arası funksional orqanlar 
•  Müəssisə, səhmdar cəmiyyət və birliklərin idarəetmə orqanları