O’zbekiston respublikasi
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
| fidoiylik, mehnatsevarlik, sadoqat, halollik, tantilik, saxiylik kabi yuzlab
so`zlarning lug`aviy-ma’noviy tahlili asosida o`quvchilarda yuksak ma’naviy, axloqiy fazilatlarni shakllantirish; 4) zamonaviy pedagogik texnologiya va innovatsiyalar asosida o`quvchi- larga milliy qadriyatlar bilan bog`liq bilim, ko`nikma va malakalarni hamda ularda xalqona qadriyatlarga hurmat, sodiqlik hissini tarbiyalash. Shundagina hozirgi zamonaviy pedagogikaning talablariga muvofiq tarzda ona tili darslarida ta’lim va tarbiya uyg`unligi tamoyiliga amal qilingan bo`ladi. Ayni paytda o`zbek tilining ijtimoiy nufuzini yanada oshirish, uning imkoniyatlaridan kengroq va samaraliroq foydalanishga xalaqit qilayotgan ayrim omillar mavjudligini e’tiborga olishni muhim deb bilamiz: 1) o`zbek tili O`zbekiston Respublikasining davlat tili sifatida ish yuritish jarayonida to`liq qo`llanishi, ya’ni ―Davlat tili haqida‖ gi Qonun talablari so`zsiz bajarishiga erishish lozim; 2) barcha ta’lim muassasalarida insho yozishga alohida e’tibor qaratish lozim. Chunki insho orqali o`quvchiyu talaba turli xil sinovlardan o`tadi, uning imlo savodxonligi aniqlanadi, muayyan mavzuni qay darajada bilishi hamda uni qanday o`zlashtirgani ma’lum bo`ladi. Eng asosiysi, insho orqali o`quvchining ichki olami, ma’naviy dunyosi, tafakkur tarsi ifodalanadi. Shu sababli ham
65
yozilgan insho o`z mazmun-mohiyati, ishlatilgan tinish belgilari, so`zlarning uslub jihatidan qo`llanishiga ko`ra baholanadi. Inshoda og`zaki va yozma nutq mahorati mujassamlashadi, ya’ni yozma nutq – inshoda yozilgan so`z va gap qoliplari asta-sekin mustahkamlanib borib, og`zaki nutqda qo`llash uchun tayyor andoza holiga keladi. Insho yozish kishidan faqat lisoniy tayyorgarlikni emas, balki siyosiym ijtimoiy yetuklikni, falsafiy mushohadani, madaniy saviyani ham taqazo etadi. Shu nuqtai nazardan ta’lim muassasalarida insho yozishni qat’iy talab sifatida kun tartibiga qo`yishni maqsadga muvofiq, deb bilamiz; 3) milliy yozuvga jiddiy e’tibor qaratish, nashr etilayotgan barcha adabiyotlarning imloviy to`g`ri bo`lihini ta’minlash, imlo lug`atlarini ko`p nushada chop etish masalasini hal etish kerak; 4) ommaviy axborot vositalarida o`zbek tilining ahamiyati, millatlararo totuvlikni ta’minlashdagi roli, shaxs ma’naviy kamolotida ona tilining o`rni masalalari muntazam yoritib borilishi kerak. Televidenieda ―Tilga e’tibor‖ ko`rsatuvini qayta tiklash, barcha tele-, radiokanallarda ona tili va adabiyot bilan bog`liq materiallar berib borilishini ko`paytirish lozim; 5) ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish, umuman olganda, ijtimoiy rivojlanishni yanada kengaytirish maqsadida kuchli davlatdan kuchli fuqarolik jamiyat sari dadil qadam tashlanayotgan bir paytda tilshunos va adabiyotshunoslar, shoir-u yozuvchilar, o`qituvchi va talabalarni, barcha ziyoliy ahlini, ona tilimiz fidoyilarini o`zida birlashtiradigan ―Ona tili‖ jamiyatini tuzish zarur; 6) ona tilimizga e’tibor faqat til bayrami munosabati bilan emas, balki doimiy ravishda bo`lishiga erishishni ijtimoiy talab darajasiga ko`tarish muayyan foyda berishga shubha yo`q; 7) ko`chalardagi e’lonlar, bekat nomlari va reklama vositasiga kirmaydigan boshqa turdagi tashqi yozuvlarda qator imloviy xatolar ko`zga tashlanmoqda. Davlatimiz ramzi, bayrog`i, madhiyasi, chegarasi kabi muqaddas bo`lgan ona tilimizni asrab-avaylashda, uning imkoniyatlaridan to`g`ri foydalanishda 66
mahalliy hokimliklar, mutasaddi tashkilotlar, ommaviy axborot vositalari xodimlari, boshlovchilar, aktyorlar, suxandonlarning mas’uliyatini yanada oshirish dolzarb ahamiyatga ega. Zotan, tilning rivojini ta’minlash til egalarining ushbu bebaho boylikka nisbatan hurmat-ehtiromiga bog`liq. Shu ma’noda, o`zbek tili ta’limi mazmunini tubdan isloh qilinib, yangi darsliklar yaratilgani, ularning nashrdan-nashrga to`ldirilgan va takomillashtirilgan holda chop etilayotgani yosh avlod tarbiyasida muhim ahamiyat kasb etmoqda. Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|