www.ziyouz.com kutubxonasi
3
— O’g‘illar ikkita, yana qizim Jerri ham bor. — Bularning hammasi Berkxardtga yaxshi ma’lum
ekaniga Palmer shubhalanmasdi. Lekin nega endi o‘zini bilmaslikka olayotganini tushunib bo‘lmasdi.
— Hademay u ham o‘nbir yoshga to‘ladi, — davom etdi Palmer, — u Vudidan keyin, ikkinchi bo‘lib
dunyoga keldi.
Berkxardt endi indamay borardi, Palmer birdan tushundi, qariya nafas olishga qiynalayotganini
yashirishga urinardi. Asta-sekin yo‘l tekislandi, ular do‘nglikning eng tepasiga ko‘tarilishdi.
Berkxardtning hashamdor uyi ular oldida namoyon bo‘ldi. Botayotgan quyosh nurida uyning zangori
qoplamasi yashilroq ko‘rinib ketdi.
Qurilish uslubining hashamdorligiga qaramay, uy yaxshi taassurot qoldirarkan deb o‘yladi Palmer.
Markaziy inshoot ikki qavat hamda bo‘y-basti bo‘yicha ustunli peshayvonga ega edi. O’ng qanotda,
aftidan, istiqomatgohlar, chapda esa xonadondan uy ortidagi boqqa to‘g‘ri olib chiquvchi yo‘lak bilan
chegaralangan edi. Imoratning umumiy ko‘rinishi, ayniqsa, hayratga solardi...
— Men sendan bu haqda so‘ragan edim, — nafasini rostlab olgan Berkxardt uning fikrini bo‘ldi. —
Bordi-yu, Nyu-Yorkda yana bir necha kun qoladigan bo‘lsang, bu sening oilangni qiyin ahvolga solib
qo‘ymaydimi?
— Ular bunga allaqachon ko‘nikib qolishdi.
Berkxardtning kichik-kichik, ammo o‘tkir ko‘zlari o‘sha zahoti u tomonga qadaldi. Lekin Palmer
nigohini allaqachon chetga burgandi.
— Otang paytida u yoq-bu yoqqa borib turishga to‘g‘ri kelmasdi, shekilli?
— Urush boshlangach, vaqt-vaqti bilan borishga to‘g‘ri kelardi.
— Garovga narsa qo‘yish munosabati bilanmi? — qiziqdi qariya.
— Avvaliga bu mol-mulkni baholash bilan bog‘liq bir ish edi, — dedi Palmer. — urush tugagandan
keyin esa, mana, ikki yildirki, men butunlay boshqa ish bilan bandman. Biz qarz beramiz... — uning
ovozi o‘chdi, birdaniga bu mayda-chuyda gaplar qariya uchun zerikarli ekanini anglab qoldi.
— Mening bilishimcha, sen bir vaqtlar Kredit boshqarmasida ishlarding.
— Ha, urush oldidan. Juda oz ishlaganman. 1950-1951 yillar oralig‘ida, — qo‘shimcha qildi Palmer,
— men tijorat qarzi bilan bog‘liq ishlarda qo‘l qabartirganman.
— Sening otang bankir hamma narsani bilishi kerak, deb hisoblarkan, shu rostmi?
Berkxardt birdan to‘xtadi, taroshlanmagan toshdan tiklangan devorni suyab turuvchi ustunlardan
biriga qarab qoldi.
— Qandaydir yaramas, — dedi u ohista, — chirigan olma otgan ekan. Go‘yo kaptarlar yil bo‘yi shu
yerga o‘tirib, mana shu ustunni axlati bilan bejab tashlaganday.
— Olma yuqini suv bilan yuvib ketkizsa bo‘lar deb o‘ylayman.
— Yo‘q, mumkinmas, qurib ketsin! Olma kislotasi kuydiradi, uni ketkazib bo‘lmaydi. U toshni
oqartiradi, — to‘ng‘illadi qariya. — Qum bilan ishqalash kerak, shekilli! — Qariya boshini
chayqaganicha burildi-da, uyiga qarab yurdi. — Sen, shuningdek, matbuot va reklama masalalari
bilan shug‘ullanarding-a?
Palmer bu savolmi yoki tasdiqlash ekanini uncha tushunmadi.
— Ha, shunday bo‘lgandi, — deya javob berdi u qariyaning so‘zi ohangida.
— Bundan o‘n besh yil burun, — dedi qariya, — otang reklamaning ahamiyatini, matbuot bilan
mustahkam aloqa o‘rnatish zarurligini yaxshi tushunib yetganiga ishonish qiyin. Ammo, shuni tan
olish kerakki, otang seni bu sohaga yaxshi tayyorladi. Hozirgi paytda bank bilan matbuot aloqasini
amalga oshirayotgan arboblardan ayrimlarigina bankning amaliy jarayonlariga tushunadi. Bularning
aksariyati jurnalistlar, reklama bo‘yicha vakillardir. Ular orasida bankirni uchratmaysan.
— Biroq, ularsiz ishning yuritilishi ham qiyin, — dedi Palmer beparvogina. — Agar qo‘l ostida shu
soha mutaxassislari bo‘lmaganida nima ham qila olardim, hech tassavur etolmayman.
— Albatta, ularning xizmatidan foydalanishga to‘g‘ri keladi. Endilikda bu yigitlarning oshig‘i olchi. —
Berkxardt garaj tomonidan uyga olib kiruvchi yon eshikni ochib yubordi. — Ana shunday tajribaga
ega seningdek kimsani qidirib topish amri mahol. Qani, kir ichkari.