Hukukun temel kavramlari
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
99 Giriş Kişilik kavramı, birbirinden farklı iki (dar ve geniş) anlamda kullanılmaktadır. Dar anlamda kişilik, haklara ve borçlara ehil olmayı ifade etmektedir. Bu anlamda kişilik, kişi kavramıyla aynı anlama gelir. Diğer bir anlatımla hak ehliyetiyle özdeş bir anlamda kullanılır. Geniş anlamda kişilik ise yalnızca hak ehliyetini değil bunun yanında fiil ehliyetiyle birlikte kişinin kişisel durumlarını ve kişilik haklarını da içine alır. Bu anlamda kişilik kavramı, kişi kavramından daha geniş bir anlama sahiptir ve kişinin ehliyetlerinden, kişisel durumlardan ve kişilik haklarından meydana gelmektedir (Bozkurt 2012: 189-190). Kişisel hâller (durumlar), bir kişiyi diğer kişilerden ayıran ve hukuk düzeninin kendilerine kimi sonuçlar bağladığı niteliklerdir. Örneğin kişinin yaşı, cinsiyeti, evli veya bekâr olması. Kişilik haklarıysa kişilerin manevi, maddi ve iktisadi bütünlüğü ve varlıkları üzerinde sahip bulundukları mutlak haklardır. Örneğin bir kimsenin vücut tümlüğü, sağlığı, ismi, şerefi, resmi üzerinde sahip olduğu haklar. Kişilik hakları, çağdaş hukuk sistemlerinde her türlü saldırıya, yani içten (kişinin kendisinden) ve dıştan (diğer kişilerden ve devletten) gelecek saldırılara karşı da korunmaktadır. Hukuk sistemince sağlanan bu koruma hem kamu hukuku hem de özel hukuk alanındaki yasalar için geçerlidir. Kişilik haklarının Türk Medeni Kanunu tarafından korunduğu görülmektedir. Adı geçen yasaya göre “Kimse, hak ve fiil ehliyetlerinden kısmen de olsa vazgeçemez. Kimse özgürlüklerinden vazgeçemez veya onları hukuka ya da ahlâka aykırı olarak sınırlayamaz.” (m. 23). |