Hukukun temel kavramlari

12.2.Milletlerarası Özel Hukuk (Devletler Özel Hukuku) 
Milletlerarası  özel  hukukunun  varlığı,  milli  hukuk  sistemlerinin  birbirinden  farklı 
olmasına dayanmaktadır. Çünkü her ülkedeki mahkemeler ve hukuk uygulayıcıları, belirli kimi 
durumlarda,  başka  bir  ülkede  geçerli  olan  hukuk  kurallarını  dikkate  alarak,  o  kuralları 
uygulamak zorunda kalabilmektedirler. Günümüz dünyasında hiçbir devlet, egemenliğini öne 
sürerek, kendini, diğer devletlerden tümüyle soyutlayamaz. Örneğin bir  devlet, kendi  ülkesi 
dışında, o  yerde  geçerli  hukuk kurallarına uyularak kurulmuş  bir evlilikten doğmuş çocuğu, 
evlenmenin şekli kuralları kendi hukukundan farklı diye evlilik dışı bir çocuk kabul ederse, bu 
adil bir çözüm olmaz. 
Milletlerarası özel hukukun temel işlevi, yabancılık ögesi taşıyan hukuk ilişkilerinden 
doğan  sorunların,  hangi  devletin  hukuku  uygulanarak  çözüleceğinin  belirlenmesidir.  Hukuk 
ilişkisindeki  yabancılık  ögesi  farklı  şekillerde  ortaya  çıkabilir.  Örneğin  farklı  uyruklarda 
bulunan  iki  kişinin  birbiriyle  evlenmesinde,  yabancılık  ögesi,  kişilerin  uyrukluklarından 
doğmaktadır.  İki  Tük  vatandaşının  Azerbaycan’da  iken  Türkiye’deki  bir  malın  satımı  için 
sözleşme  yapmalarındaysa  yabancılık  ögesi,  sözleşmeye  taraf  olanların  birbirinden  farklı 
uyruklukta olmalarından değil, sözleşmenin konusu olan malın, sözleşmenin yapıldığı ülkeden 
başka  bir  ülkede  bulunmasından  kaynaklanmaktadır.  Milletlerarası  özel  hukukun  amacı, 
yabancılık  ögesi  taşıyan  sorunun  kendisini  çözüme  kavuşturmak  değil,  sorun  yaratan 
uyuşmazlığın hangi devletin hukuku uygulanarak çözüleceğini tespit etmektir. Bu tespit işlemi, 
çeşitli evrelerden geçilerek ve belirli yöntemler uygulanarak yapılır (Aybay vd. 2016: 158-159). 
Milletlerarası  özel  hukukun  dört  alt  dalı  bulunmaktadır.  Bunlar,  vatandaşlık  hukuku, 
yabancılar hukuku, kanunlar ihtilafı, milletlerarası özel hukuku (Gözler 2106: 88-89).