Hukukun temel kavramlari

          Anahtar Kavramlar 
  Normalar Hiyerarşisi 
  Asıl Kaynak 
  Yardımcı Kaynak 
  Yazılı Kaynak 
  Yazılı Olmayan Kaynak 
  Anayasa 
  Kanun 
  Kanun Hükmünde Kararname 
  Uluslararası Antlaşma 
  Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 
  Olağanüstü Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 
  Tüzük 
  Yönetmelik 
  Adsız Düzenleyici İşlemler 
  Örf ve Âdet 
  Doktrin 
  İçtihat 
 
Norm: Kural. 
Hiyerarşi: Astlık, üstlük ilişkisi. 
Doktrin:  Bilimde, felsefede bir görüşü bir sistem içinde belli  bir anlayışa, düşünceye dayalı 
olarak oluşturan ilke ve dogmalar bütünü. Hukuk dilinde doktrin dendiğinde, hukuk bilimiyle 
uğraşanların görüşleri, yorumları anlaşılır. 
İçtihat: Kanunda veya örf ve âdet hukukunda uygulanacak kuralın açıkça ve tereddütsüz olarak 
bulunmadığı konularda, yargıcın veya hukukçunun düşüncelerinden doğan sonuç. 
 
 

---

49 
 
Giriş 
Sözcük anlamıyla kaynak, bir şeyin ortaya çıktığı, doğduğu yer anlamına gelir. Hukuk 
da toplumsal bir olgu, gerçeklik olarak bir yerden çıkmaktadır. İşte hukuk kurallarının doğduğu 
yere hukukun kaynağı denir (Aybay vd. 2016: 89). Hukukun kaynakları ifadesi, maddi ve şekli 
olmak  üzere  iki  anlamda  kullanılmaktadır.  Hukukun  maddi  kaynakları  dendiğinde,  hukuk 
kurallarının kaynağı anlaşılır. Bununla, hukuk kurallarının meydana gelmesine neden olan tüm 
toplumsal ve fikri unsurlar ifade edilir. Bu anlamda din, kültür, ideoloji, üretim ilişkileri, üretim 
biçimi, coğrafya, tarih hukukun maddi kaynağını oluşturur (Gözler 2016: 148).  
Hukukun  şekli/biçimsel  kaynağı  dendiğinde  hukuk  kurallarının  ortaya  çıkış  biçimi 
anlaşılır. Diğer bir anlatımla hukuk kuralları ortaya çıkarken dış görünüşleri nasıldır? Hukuk 
kurallarının ortaya çıkarken aldıkları şekillerin bütünü pozitif hukuku oluşturur (Gözler 2016: 
149).  Bunlar  aldıkları  şekle  göre,  anayasa,  yasa,  cumhurbaşkanlığı  kararnamesi,  yönetmelik 
gibi adlar alır.