Hukukun temel kavramlari

3.3.2. Mahkeme Kararları (İçtihat) 
Türk Medeni Kanununun 1. maddesi, yargıcın yargı kararlarından yararlanacağına yer 
vermek suretiyle bu kararlara uymanın zorunlu olmadığını ortaya koymaktadır. Bunun anlamı, 

---

62 
 
başka mahkemelerin verdiği kararların diğer mahkemelere,  yargıçlara  yol gösterici, vereceği 
kararlarda  onlara  ışık  tutucu  olmasıdır.  Yargıç,  bu  kararları  kendi  görüşüne  ve  bilimsel 
araştırmalarına uygun bulmazsa değişik bir karar verebilir. Ancak ülkemizdeki uygulamada, 
yargıçların  terfii,  verdikleri  kararların  Yargıtay  ve  Danıştay  tarafından  onama  oranına 
bağlandığından yargıçlar, Yargıtay ve Danıştay kararlarına uyma mecburiyeti duymaktadırlar. 
Bu  durum,  mahkeme  kararlarını  Türk  Medeni  Kanununun  1.  maddesinde  yer  aldığı  gibi 
yararlanılacak  kaynak  olmaktan  çok,  özellikle  Yargıtay  ve  Danıştay  kararlarını  uyulması 
mecburi içtihatlar durumuna getirmektedir (Cansel vd. 2015: 128).   
Ancak unutmamak gerekir ki Yargıtay ve Danıştay’ın içtihadı birleştirme kararları, adı 
geçen  mahkemelerin  dairelerini  ve  ilk  derece  mahkemelerini  bağlar.  Diğer  bir  anlatımla 
Yargıtay ve Danıştay’ın daireleri ve ilk derece mahkemeleri, önlerine gelen bir davayı karara 
bağlarken, önlerindeki davayla ilgili bir içtihadı birleştirme kararı varsa, davayı bu karara göre 
çözmek  zorundadır.  İçtihadı  birleştirme  kararları,  Anayasa  Mahkemesi  kararları  gibi  Resmi 
Gazete’de yayımlanır.  
Yine  Anayasa  Mahkemesi  kararları  yasamayı,  yargıyı,  yürütmeyi,  gerçek  ve  tüzel 
kişileri bağlar. Bu durum, Anayasanın 153. maddesinde şu şekilde ifade edilmiştir: “Anayasa 
Mahkemesi  kararları  Resmî  Gazetede  hemen  yayımlanır  ve  yasama,  yürütme  ve  yargı 
organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.”