Asosiy ma’lumotlar
Bio – Savar qonuniga asosan I tok o’tayotgan ixtiyoriy o’tkazgich atrofida P nuqtadagi
magnit maydon quydagi ulushlarining yig’indisidan iborat bo’ladi.
(1)
magnit doimiysi (1)tenglamada d S o’tkazgich qismining uzunligini va yo’nalishini ifodalovchi
vektor, r o’tkazgichning berilgan qismida P nuqtaga o’tkazilgan radius vector. Demak to’liq
magnit maydonni xisoblash (1) tenglamani integralini talab qiladi. Ko’p xollarda bu xisoblashlar
ancha murakkab bo’lib faqat ma’lum bir simmetriyaga ega bo’lgan o’tkazgichlar uchun analitik
yechim xisoblanib chiqilgan. Boshqa xollarda masalan, uzun induktiv g’altak uchun, Make bele
Tenglamalaridan keltirib chiqarilgan Amper qonunini qo’llash ancha yengilroq,
Ya’ni
(2)
Bu yerda j-tok zichligi, I
A
- A yuzadan o’tuvchi tok, S- A yuzani chegaralovchi berk kontur.
Uzun induktiv g’altakning magnit maydonini xisoblash uchun A va S lar 1-rasmda
ko’rsatilganidek tanlab olingan. Agar induktivlik g’altagi yetarlicha uzun bo’lsa, magnit maydon
uning ichiga g’altak o’qiga parallel bo’ladi va g’altak tashqarisida deyarli yo’qoladi.
Ya’ni S chegaralovchi konturning S
1
qismida magnit maydon komponenti chegaralovchi
kontur yo’nalishida noldan farqli bo’ladi. Shuning uchun biz quydagiga ega bo’lamiz;
(3)
Bu yerda L – S
1
qismning uzunligi.
|