O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Gijjalar tuxumlarini najasda boyitish (obogasheniya) usuli bilan aniqlash 
 
Najasni  gijja  tuxumlariga  nisbatan  solishtirma  og’irligi  baland  bo’lgan 
flotatsion  eritma  suspenziyalanadi.  Bunda  gijja  tuxumlari  yuzaga  qalqib  suzib 
chiqadi va hosil bo’lgan parda mikroskopda tekshiriladi. 
Reaktivlar: Kalantaryan flotatsiya eritmasi (1kg natriy nitrat 1l suvda eritiladi) 
parda hosil bo’lguncha qaynatiladi va filtrlamasdan quruq shishalarga qo’yiladi. 
Maxsus  jihozlar  -  o’lchamli  stakan  yoki  og’zi  keng  shisha  idish  10  ml 
hajmdagi shisha tayoqchalar. 
Aniqlash:  Stakandagi  yoki  shisha  idishdagi  5g  najasga  100  ml  flotatsiya 
eritmasi  asta-sekin  solinadi  va  yaxshilab  aralashtiriladi.  Aralashtirish  tugatilgan 
zahoti  yuzaga  qalqib  suzib  chiqqan  axlatning  yirik  bo’lakchalari  shisha  tayoqcha 
bilan  olib  tashlanadi  tindirish  uchun  20-30  daqiqa  qo’yib  qo’yiladi.  Tuzli  eritma 
yuzasiga  predmet  oynachasi  ehtiyot  qilib  yopiladi.  Agar  aralashma  va  predmet 
oynachasi orasida bo’shliq qolayottan bo’lsa, aralashma predmet oynachasiga tegib 
turguncha  tuzli  eritma  bilan  to’ldiriladi.  Shundan  so’ng  suyuqlik  ustidagi  parda 

---

 
216 
oynaga  ehtiyot  qilib  olinadi,  pardali  tomoni  yuqoriga  qilinib  mikroskop  ostiga 
qo’yiladi  va  predmet  oynasiga  yopishib  qolgan  pardani  mikroskopda  ko’rib 
chiqiladi. 
Mikroskop ostida ko’rayotganda preparat qurib qolmasligi uchun pardaga 2-3 
tomchi  50%  glitserin  eritmasi  tomizish  mumkin.  Yuqorida  ko’rsatilgan  tuz 
bo’lmaganda  osh  tuzining  to’yinmagan  eritmasidan  foydalanish  ham  mumkin. 
Fyulleborn bo’yicha eritma hosil qilish uchun 400 gr. osh tuzi 1 l suvda eritiladi, 
qaynaguncha  qizdiriladi,  doka  qatlami  yoki  paxta  orqali  filtrlanadi  va  sovutiladi. 
To’g’ri  tayyorlangan  eritma,  tuzning  erimaydigan  kristallaridan  iborat  ozgina 
cho’kmaga  ega  bo’lishi  kerak.  Fyulleborn  usulida  yuqori  nisbiy  og’irlikka  ega 
bo’lgan  gijjalar  tuxumlari  (askaridaning  urug’lanmagan  tuxumlari,  trematoda  va 
yirik  sestodalarning  tuxumlari)  yuzaga  suzib  chiqmaydi,  Shuning  uchun 
suyuqlikning  yuza  qatlamini  tekshirish  bilan  birgalikda  cho’kmadan  ham  2-4 
preparat  tayyorlab,  tekshirish  zarur.  Bu  maqsadda  yuza  parda  olingandan  keyin 
suspenziya asta-sekin to’kiladi, qolgan cho’kmadan esa pipetka yoki ilmoqli halqa 
yordamida  4-6  tomchi  olinib  predmet  oynachasiga  suriladi,  qoplama  oyna  bilan 
yopiladi va mikroskop ostida ko’riladi. Preparat aniqroq ko’rinishi uchun glitserin 
tomchisini qo’shish mumkin.