94 Uluslararası Göç Hukuku Vatandaşlığa alınma (naturalization) Vatandaşlık kazanılması (acquisition of nationality) Vatandaşlık (Citizenship) Vatandaşlıktan çıkarılma (denationalization) Vatandaşlığın kaybedilmesi (loss of nationality) Bir Devletin, vatandaşı olmayan bir kişinin başvurusu
üzerine resmen kendi vatandaşlığını vermesi. Devletler
hukukunda vatandaşlığa alınmaya ilişkin ayrıntılı
kurallar öngörülmemiştir. Ancak, devletler hukuku,
vatandaşı olmayan ve vatandaş olmak üzere başvuruda
bulunan kişileri vatandaşlığa kabul etme yetkisinin
Devletlere ait olduğunu kabul edilmektedir.
Ayrıca bkz. ‘vatandaşlık kazanılması’, ‘vatandaş/uyruk’, ‘tabiiyet’. Doğumla vatandaş olmayan bir kişinin, şahsi başvurusu
üzerine veya kişisel statüsündeki bir değişikliği
müteakip ya da bir Devletin topraklarının başka bir
Devlete teslim edilmesi neticesinde, bir Devletin
tabiiyetini elde etmesi.
Ayrıca bkz. ‘vatandaşlıktan çıkarılma’, ‘vatandaşlığın kaybedilmesi’, ‘tabiiyet’. Bkz. ‘tabiiyet’. Bkz. ‘vatandaşlığın kaybı’. Vatandaşlık, bireylerin gerçekleştirdikleri bir eylem
(başka bir ülkeye yerleşme, vatandaşlıktan isteyerek
vazgeçme veya başka bir vatandaşlık kazanılmasından
dolayı otomatik olarak kendi vatandaşlığını
kaybetme) veya Devletin gerçekleştirdiği bir eylem
(vatandaşlıktan çıkarma) sonucunda kaybedilebilir.
Vatandaşlıktan çıkarma Devletlerin idari kurumları
veya kanun marifetiyle gerçekleştirdikleri tek taraflı
bir fiildir. Buna göre, kişiler vatandaşlıktan mahrum
bırakılmaktadır. Vatandaşlıktan çıkarma konusunda
yeknesak hükümler bulunmamasına rağmen, bazı
Devletler bu doğrultuda birtakım yasal nedenler
geliştirmişlerdir. Örneğin, yabancı bir ülkede sivil veya
askeri hizmet yapmak, yabancı ülkelerin nişanlarını
kabul etmek veya belirli suçlardan mahkûmiyet almak
bu nedenlerden bazılarıdır. İlke olarak, vatandaşlığın
elde edilmesi ve kaybedilmesinin iç hukuk kapsamına
girdiği kabul edilse de Devletler, tabiiyete ilişkin
alanları düzenlerken devletler hukukunun normlarına
uymak zorundadır. Örneğin, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 15(2) Maddesi uyarınca: “Hiçkimse
keyfi olarak tabiiyetinden veya tabiiyetini değiştirme
hakkından mahrum bırakılamaz”.
Ayrıca bkz. ‘vatandaşlık kazanılması’, ‘vatandaşlıktan çıkarılma’, ‘yabancı ülkeye yerleşen kişi’, ‘yabancı ülkeye yerleşme’, ‘tabiiyet’ ve ‘vatansızlık’.