1998-2014 döneminde uygulanan kademeler arası geçiş politikaları.
Bu dönemde eğitimin amacı ve politikaları, 2003 yılı öncesinde ve sonrasında
tamamen farklıdır. 1998-2003 arasındaki dönemde, 28 Şubat 1997 tarihinde
Milli Güvenlik Kurulu tarafından alınan kararların yaşama geçirilmesine
çalışıldığı halde 2003’ten sonra bunun tam tersi yapılmıştır. 28 Şubat
Kararları, eğitimde laiklik karşıtı gelişmelerin önlenmesi ve sistemin laiklik
ilkesine göre yeniden düzenlenmesini öngörmektedir (Altıntaş, 2003). Bu
kararlara bağlı olarak kademeler arası geçişi de etkileyen zorunlu ilköğretim
ve yükseköğretime geçiş konularında düzenlemeler yapılmıştır
43
. Buna karşın
2002’nin sonlarında iktidar olan “muhafazakâr demokrat” Adalet ve
Kalkınma Partisi, iktidarı boyunca 28 Şubat kararlarının neden olduğu
“adaletsizlikleri düzeltme” (Ünal, 2003) iddiasıyla “dindar, …, kindar”
(Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Konuşması, 2012) nesil yetiştirme
amacını gütmüştür. Bu çerçevede dönem sonunda örgün eğitim sistemi ve
yükseköğretime geçiş ile ilgili köklü düzenlemeler yapılmıştır
44
. Bu dönem
boyunca uygulanan kalkınma planları incelendiğinde kademeler arası
yönlendirmede önceliğin mesleki-teknik eğitim (DPT, 1995; DPT, 2000),
meslek yüksekokulları ve örgün yükseköğretim (DPT, 2000) yönünde olduğu
görülmektedir. Bu dönemde yükseköğretim talebi giderek artmış ve
yükseköğretim önündeki yığılma en önemli sorunlardan biri olmuştur (DPT,
2006, s. 84). Kademeler arası geçişte dershanelerin rolü giderek artarken ve
“öğrenciyi bir üst okulun sınavlarına hazırlamak” dershanelerin varlık nedeni
olurken (Özel Dershaneler Tip Yönetmeliği, 2000), örgün eğitim sistemi
“yöneltme ve yönlendirme” yerine “yönelme” anlayışı çerçevesinde
edilgenleştirilmiştir (Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma
Hizmetleri Yönetmeliği, 2001). Buna göre öğrencilerin ilgi, istek ve
yetenekleriyle derslerdeki başarısına göre ders ve alan/dal seçiminde
öğrencinin ve velisinin karara katılmasına imkân sağlanmıştır (Orta Öğretim
Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği, 2004). Bu çerçevede
öğrencileri hedefledikleri yükseköğretim programlarına, mesleğe ve iş
43
1999 yılında yükseköğretime geçişte tek basamaklı sınav, ağırlıklı ortaöğretim başarı puanı ve alanlara
göre farklı katsayı uygulaması başlatılmıştır. Yükseköğretime geçiş ile ilgili olarak 1999 yılında yapılan
düzenlemeler, bunların yol açtığı sorunlar ve 2011 yılına kadar katsayı ile ilgili gelişmeler hakkında
bkz. Çavuşoğlu, 2011. Katsayı düzenlemesinin öğrenciler üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak
amacıyla 1998-1999 öğretim yılında bir kez olmak üzere lise öğrencilerinin istedikleri alana geçiş
yapmalarına imkân verilmiştir (MEB Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Nakil ve Geçiş Yönergesi, 1998).
Ayrıca 2002 yılında da meslek liselerinden genel liselere belli koşullarda geçiş hakkı tanınmış, alanlar
arası geçişler ise serbest bırakılmıştır (MEB Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Nakil ve Geçiş Yönergesi,
2002).
44
Toplumda 4-4-4 eğitim sistemi olarak bilinen düzenlemeler, bu araştırmada ele alınan 1998-2014
döneminin öğrenci akışı üzerinde etkisi olmadığından konunun ayrıntılarına girilmemiştir. Ancak bu
düzenlemenin kademeler arası geçiş ve öğrenci akışı üzerinde gelecek yıllarda çok belirgin etkilerinin
olacağı açıktır.
Erdal KÜÇÜKER
78
alanlarına hazırlama süreci ortaöğretimdeki alan/dal/meslek dersleri ve
seçmeli dersler yoluyla yapılmaya çalışılmıştır (Milli Eğitim Bakanlığı Orta
Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik, 2010). Öğrenciler, eğitim sürecinde
kendilerine sunulan seçenekler arasından birini seçme özgürlüğüne sahiptirler
(İlköğretimde Yöneltme Yönergesi, 2003).
Dostları ilə paylaş: |