Microsoft Word turkiy guliston ziyouz com doc

 

BAYT

 

Yaxshi birla yursa, har kim maqsudi hosil bo’lur,  

---

Turkiy Guliston yoxud axloq. Abdulla Avloniy 

 

 

www.ziyouz.com кутубхонаси 

7

Yursa nodonlar ila, bir kun borib qotil bo’lur.

 

Kattalar qilgan nasihatni kichiklar olmasa,

 

Oqibat xulqi buzuq bir beadab johil bo’lur. 

 

FATONAT 

 

Fatonat aql egasi bo’luv demakdir. Aql insonlarning piri komili, murshidi yagonasidur. Ruh 

ishlovchi, aql boshlovchidur. Inson aqli ila din va e’tiqodini mahkam qilur, shariat hukmlariga 

bo’yunsunar. Aqlsiz jinni kishilar bularga bo’yun qo’ymas, shariatdan tashqari ishlarni ham qilur. 

Janobi Haq insonni hayvonlardan so’z va aql ila ayirmishdur. Hayvonlar o’zlariga bo’laklar tarafidan 

keladurgan zulm va jabrlarni shox, tish, tumshuq, tirnoqlari ila qaytarurlar. Lekin inson janobi Haq 

tarafidan berilmish aql va idroki soyasida o’ziga keladurgan zarar va zulmlardan saqlanur. Yer 

yuzidagi hayvonlarni asir qilub, bo’ynidan boylab, iplarining uchini qo’llariga bergan insonlarning 

aqlidur. 

Ilm insonlarning madori hayoti, rahbari najotidur. Ilm o’rganmak, olim bo’lmak uchun maktabga 

kirmak, muallimdan ta’lim olmak lozim. Aqlsiz kishilar na maktabga kirar va na muallimni bilar. Rasuli 

akram nabiyyi muhtaram sallollohu alayhi vasallam afandimiz: «Ey insonlar! Aqlingizga tavoze’ 

qilingiz. Siz janobi Haq buyurgan va qaytargan narsalarni aqlingiz ila bilursiz», – demishlar. 

Hukamolardan biri: «Agar aqlingni qo’li nafsingni jilovini ushlasa, sani yomon yo’llarga kirmoqdan 

saqlar. Har narsa ko’p bo’lsa, bahosi arzon bo’lur, aql esa ilm va tajriba soyasida qancha ko’paysa, 

shuncha qimmatbaho bo’lur», – demish. 

 

Aqldek zebo sifatni ko’rdi Haq, insonga eb,  

Oqil insonlar bilan berdi jahon-olamga zeb.

 

Aql nuri birla to’ldi dunyoga ilm-u hunar,

 

Aqlsiz inson qachon bilg’usidur naf’-u zarar?

 

Aqlsizlar bilmagaylar din nadur, dunyo nadur?  

Bo’lmasa aqli bilurmi farz ila sunnat nadur?