6- G EN EL D EĞ ER LEN D İRM E ve S O N U Ç
Bilindiği üzere Türk Vergi Sistemi temelinde mükellefin vergi türleri itibariyle hesap dönemleri
sonlarında elde ettiği neticeleri vergi beyannameleri ile beyan etmesine esasına dayanır. Mükelleflere
beyan serbestisi tanınmakla beraber mükellefler beyan ettikleri vergi matrahının unsurlarını oluşturan
değerlerin tespitinde tamamen serbest bırakılmamış ve bu konuda mükelleflerin beyan ettikleri mat
rahların doğru bir şekilde tespit edilmesi amacıyla hem Vergi Usul Kanunu'nda hem de diğer vergi
kanunlarında vergi matrahının doğru bir biçimde tespitine yönelik uymak zorunda oldukları çeşitli
değerleme ölçülerine yer verilmiştir.
İktisadi kıymetlerin parasal tutarlarının takdir ve tespiti anlamına gelen değerleme konusu, vergi
matrahını doğrudan etkileyen unsurdur. Bu nedenle değerlemeye ilişkin hükümlerin mükellefler tara
fından çok iyi kavranması ve doğru olarak uygulanması gerekmektedir.
Değerleme, doğrudan vergi matrahının hesaplanmasıyla ilgili bir işlem olduğu için, Kanunda de
ğerleme ölçüleri ve hangi iktisadi kıymetlerin hangi ölçüyle değerleneceği açık olarak belirlenmiş
olup, bu konuda mükelleflere inisiyatif kullanma ve tercihte bulunma hakkı tanınmamıştır.
43 Vergi Usul Kanunu, Madde 258
44 Vergi Usul Kanunu, Madde 313
25
|