| Yarim o`tkazgichli diod. Yarim o`tkazgichli diod (vental) deganda “p” va “r”
o`tkazuvchanlikli yarimo`tkazgichlardan tashkil topgan elementni tushunamiz (1-rasm).
1-rasm. Yarimo`tkazgichli vental va uni ulanish sxemalari.
a) Umumiy ko`rinishi.
b) Teskari yo`nalishda ulanish.
v) To`g`ri yo`nalishda ulanish.
'
tog
J
- tog`ri tok
tes
J
-teskari tok
2-rasmda germaniyli diodni voltamper xarakteristikasi (a) xamda shartli belgisi ko`rsatilgan
(b).
Hozirgi kunda elektronika sanoati nuqtali va yassi diodlar ishlab chiqarmoqda. Nuqtali
diodlar asosan yuqori chastotali toklarni to`g`rilasjda qo`llaniladi.
Tunnel diod ikki qutbli yarim o`tkazgichli asbob bo`lib unda tok tashuvchilar p – n
sohasidan o`tmay balki o`ziga hos “tunnel” orqali o`tib ketadi. Agar diodlar o`zgaruvchan
sig`imdan iborat bo`lsa bunday diodlar varikaplar deyiladi.
Varikaplar radiotexnikada:
tebranish konturlarining rezonans chastotasini qayta sozlash;
chastotani chiziqli bo`lmagan sig`imga o`zgartirish;
yuqori chastotali elektr tebranishlarni kuchaytirishda ishlatiladi.
Yarim o`tkazgichli diodlar tokni bir tomonga o`tkazish imkoniyatiga ega bo`lganliklari
tufayli ular o`zgaruvchan tokni o`zgarmas tokka aylantiruvchi sxemalarda qo`llaniladi (3-rasm).
40
3-rasm. a) bitta yarim davrli ventilli to`g`rilagich.
b) to`g`rilangan tok grafigi.
4-rasmda ikki yarim davrli ventilli to`g`rilagichlar sxemalari ko`rsatilgan.
4-rasm. Ikki yarim davrli (a) va ko`proq sxemali to`g`rilagich sxemalalri.
Dostları ilə paylaş: | 
