Respublika bolalar ijtim oiy moslashuvi markazi d. A. Nurkeldiyeva m. Yu. Ayupova

Ovozni rivojlantirishga qaratilgan o‘yinlar 

Ovoz kuchini rivojlantirish

O vozni p ast va b alan d  ch iq ara olish m alakasini hosil qilish.

M ashg‘ulotning  maqsadi:  B olalarni  ingichka  va  p ast  ovozda 

gapirishga o ‘rgatish.

«Kim qanday qichqiradi?» o ‘yini

0 ‘yinning  mazmuni:  L o g o p e d   o ‘zin in g   h ik o y a sin i,  u n in g  

m azm uniga taalluqli b o ig a n  shakllarni (o ‘yinchoq yoki o ‘yinchoq 

rasm larni flanelografda k o ‘rsatib berish bilan boshlaydi: «E rtalab

16

---

biz  oilam iz  b ilan   d a la g a   say r  q ilg a n i  chiqdik.  Q u lo g ‘im izga 

n im a n in g d ir  in g ich k a  o v o z d a   «pi-pi»  deb  (ingichka  o v ozda 

ta la ffu z   e ta d i)  o v o z  c h iq a r a y o tg a n i  e sh itild i.  Q a ra s a k ,  b u  

chum chuqning bolasi -  ch u m ch u q ch a ekan.  U  daraxtga q o ‘nib, 

onasini qidirib chaqirayotgan ekan. U  o n am  menga qachon qurt, 

chuvalchang  olib  keladilar  deb,  ingichka  ovozda  chiyillar  edi. 

Q u sh c h a   q a n d a y   c h iy illa r  e k a n ?   (B o la la r  in g ic h k a   o v o z d a  

chum chukchaning «pi-pi» deb ovoz chiqarishiga taqlid qiladilar). 

Birdaniga on a chum chuq uchib keladi, uning og ‘zida chuvalchang 

b o r  edi,  u  ch u v alch an g n i  b o lasig a  (qushchaga)  berdi  va  p ast 

ovozda «pi-pi»  deb ovoz chiqarib q o ‘ydi».

Logoped  p ast  ovozda  talaffuz  etadi.  O na  chum chuq  qanday 

ovoz  chiqaradi?  (B olalar  «pi-pi»  deb  ju d a   past  ovozda  talaffuz 

etadilar).  Q u sh   uchib  k etg an id an   keyin  biz  sayrim izni  davom  

ettirdik. Biz b ir poliz oldidan chiqib qoldik. U  yerda qayerdandir 

ingichka «miyov-miyov» degan o voz kelar edi (miyov-miyov). Bu 

ovoz m ushukchaniki ekan. U  bizni k o ‘rib, oldimizga yugurib keldi. 

U  qan d ay  m iyovladi? (B olalar m ushukchaning ovozini ingichka 

to v u sh d a  talaffuz  etadilar).  U   o n asi  —   on a  m ushukni  qidirib 

yurgan  ekan.  O na  m ushuk  bolasini  —   m ushukchaning  ovozini 

eshitib, yugurib keldi va p ast ovozda «miyov-miyov» deb bolasini 

erk alab   q o ‘ydi.  O na  m ushuk  q a n d ay   miyovladi?  (B olalar  past 

ovozda  o na  m ushuk  ovoziga  taq lid   qiladilar,  «miyov-miyov». 

Endi,  bolalar,  m en  hozir  sizlarga  guruhim izga  kim lar  m ehm on 

b o iib   kelganini  k o ‘rsatam an.  L og o p ed   boshqa  xonadan  k a tta  

m ushuk  (o n a  m ushuk)  o ‘y in ch o g ‘ini  olib  keladi  va  stol  ustida 

y u r g ‘iz a d i.  B o la la r d a n   s o ‘r a y d i:  «  O n a   m u s h u k   q a n d a y  

miyovlaydi?» (B olalar ovozlarini pasaytirib, «miyov-miyov»  deb 

a y ta d ila r).  S o ‘n g ra   m u s h u k c h a n i,  o n a   ch u m ch u q n i  (q u sh ), 

ch um chuqchani  k o ‘rsatadi,  b o la la r  ularning  ovozlariga  taqlid 

qiladilar.

M etodik ko ‘rsatm a: Bolalar baqirm asdan, tinch ohangda, kerak 

b o ig a n d a  ovozini balandlatib,  p astlatib  g ap lash ish laiiJo g o p ed  

esa  nazorat qilib turishi kerak.

17

---