VİLAYƏTİ-FƏQİH 17
baxımından acizdirlər və ictimai problemlərini həll edə bilmirlər. Ona
görə ki, ictimai problemləri həll etmək üçün etiqadi və əxlaqi yollar
lazımdır, maddi qüdrət, sərvət toplamaq onları həll edə bilməz. Sərvət,
qüdrət imana möhtacdır ki, kamil olub insanın qulluğunda olsun. Buna
əsasən biri bir şey düzələtməklə biz öz dinimizdən, bəşər həyatı və
bəşərin dünya və axirəti ilə əlaqədar olan qanunlarından əl çəkək.
İstismarçılar bizim düşmənlərimizdirlər, onlar təbliğat aparmaqla
cəmiyyətdə təsir buraxmışdılar. İstismarçılar belə təbliğat apardılar ki
güya islamda hökümət təşkilatları yoxdur. Aydındır ki, bu təbliğat
müsəlmanları siyasətdən uzaq saxlamaq üçün istismarçıların hiyləsidir.
Bu söz bizim etiqadiyyatımızın ziddindəndir.
Biz «Vilayətə» inanırıq və inanırıq ki, özünə xəlifə seçməli idi və
seçibdir də.
1
Xəlifə təyin etmək əhkam söyləmək üçündürmü? Axı əhkam
söyləmək üçün xəlifəyə ehtiyac yoxdur. O Həzrət özü əhkam deyirdi,
əhkamı bir kitabda toplayıb hamıya çatdırıla bilərdi. Əql baxımından
xəlifənin müəyyən edilməsinin vacibliyi hökümət məsələsidir. Qanun icra
etmək üçün xəlifə lazımdır. Qanun icra orqanı lazımdır. Bütün ölkələrdə
qanunvericiliyin təklikdə faydası yoxdur, bəşər səadətini təmin edə
bilməz. Qanunvericilikdən sonra orqanları yaratmaq lazımdır. Bir
hökümət icraiyyə qüvvələri olmasa ona nöqsanlıqdır. Buna əsasən
islamda icra orqanı da yaranmışdır. Peyğəmbər xəlifə təyin etməsə m oⓃ
o
2
risalətini çatdırmamış olur. Əhkamın icrasının və icra
orqanlarının olmasının zərurəti və onun risalətin reallaşmasında və bəşər
səadətinə səbəb olan ədalətli sistemin yaranmasında ifa edəcəyi rolun
əhəmiyyəti canişin və xəlifə təyin etmək risalətin tamamlanması ilə eyni
olmasına səbəb olmuşdur.
Hökümət təşkil edilməsinin zəruri olmasına inanmaq rəvayətin