VİLAYƏTİ-FƏQİH 34
bilən deputatların əksəriyyəti, öz istəklərini camaata qanun kimi qəbul
etdirirlər.
İslam höküməti qanun hökümətidir, bu kimi hökümətdə hakim
mütləq Allahın və qanun Allahın hökmüdür. İslam qanun ya Allahın əmri
hamıya tam rəhbərlik edir, hamı Həzrət Rəsuldan (s) tutmuş, Həzrətin
xəlifələri və başqa şəxslər əbədi olaraq qanuna boyun əyməlidirlər. Allah-
Təala tərəfindən nazil olan Quran və Peyğəmbərin dilindən bəyan olunan
qanun. - Həzrət Rəsulu (s) xəlifəliyi Allahın əmri ilə idi. Allah-Təala onu
yer üzündə xəlifə etmişdir (Xəlifətullah fil-ərz).
Digər tərəfdən ümmətin içində ixtilaf yaranacağı ehtimalı üzündən –
ona görə ki, yenicə iman gətirmişdilər - Allah-Təala Həzrət Rəsuli-
Əkrəmə (s) vəhy etdi ki, olduqları yerdə səhrada dayansın və xəlifəliyə
dair sözünü desin.
1
Həzrət Rəsuli-Əkrəm (s) qanuna əsasən Həzrət Əlini
xəlifəliyə təyin etdi. Kürəkəni olduğuna görə deyil, Allahın hökmünə itaət
etmək üçün təyin etdi.
Həm də islamda hakimiyyət qanun çərçivəsində olmalıdır.
Cəmiyyətdə qanun hakim olmalıdır. Hətta Həzrət Rəsulun (s) malik
ixtiyarları da Allah vermişdir. Həzrət Peyğəmbərin dediyi sözlər qanun
çərcivəsində idi. Hamı qanuna tabe olmalıdır. Tabeliyində olmalı olan
yeganə hökm ancaq Allahın hökmüdür. Həzrət Rəsulun (s) itaətində
olmaq da Allahın hökmü ilədir. Hökümət başçılarının itaətində olmaq da
Allahın əmri ilədir. Allah buyurub:
. P晦. Ⓝ .Ⓝ㝞ﺘ P
� ﺘ ﺘ�P7﮵
혠 ﺘ�P7﮵
«Allaha, Peyğəmbərə və özünüzdən olan ixtiyar (əmr) sahiblərinə itaət edin!» 2
Şəxsi fikirlərin, hətta Həzrət Rəsulun (s) şəxsi fikri ilahi qanuna təsiri
yoxdur. Hamı Allaha tabe olmalıdır.
İslam höküməti padşah hakimiyyəti və imperiya
3
höküməti kimi
deyildir. Bu kimi hökümətlərdə hakimlər qulduqluq edirlər. İslam
höküməti bu kimi hökümət üsulundan uzaqdır. Buna görə də İslam
hökümətində böyük saraylar, bunalar, büdcənin yarısını özünə ixtisas
1
Qədir Xum macərasına işarə olunur.
«... o ΖΘ m o⪷Ⓝ 7펠 oⓃ m Ⓝ ﮵ﺘ 팀ﺘ oⓃ m � ﺘ o aﺘ oa » «Ey Peyğəmbər! Rəbbin
tərəfindən sənə nazil olanı çatdır. Əgər bu işi görməsən, öz risalətini yerinə yetirmiş
olarsan». «Maidə» surəsi, ayə 67; «Əlğədir» çild 1, səh. 214-229.
2
«Nisa» surəsi, ayə 59.
3
İmperiya geniş sahəli, əhalisi çox olan və müxtəlif xalqlardan ibarət olan və bir
rəhbərin höküməti altında olan ölkələrə deyilir.
