VİLAYƏTİ-FƏQİH
67
mübahisələrdə qaziyə və məhkəməyə müraciət etmək lazımdır və qazi
məsələni araşdırdıqdan sonra hökm etməlidir.
İkinci növ budur ki, iki dəstə arasında bir məsələ haqqında ixtilaf
olmur, zülm və cinayət məsələsi var. Məsələn zalım zorla bir şəxsin
malını alsa, ya camaatın haqqını yesə və sairə. Bu kimi məslələr qaziyə
müraciət edilməz. Müddəiyül-ümumi (prokuror) məsləyə yetişməlidir. Bu
kimi məsələlər cinayət işləri hesab edilir, bəzən həm mülki həm də
cinayət işləridir. Prokuror araşdırmalar aparır və cinayətkarın
cəzalandırılmasını istəyir və qazi isə araşdırdıqdan sonra hökm edir. Bu
hökmlər istər cəza hökmləri istərsə də mülki olsun, icra orqanı adlanan
başqa bir dəstə tərəfindən icra edilir.
Quran buyurur: « ϫo ﺘΫ » hər məsələdə aranızda ixtilaf baş versə
mərcəiniz əhkamda Allahdır və icrada Həzrət Rəsuldur (s). Həzrət Rəsul
(s) əhkamı Allahdan alıb icra etməlidir. Əgər bir ixtilaf varsa, Həzrət
Rəsul (s) qazı kimi məsələni həll etməlidir.
Başqa növ ixtilaflarda da zülm və zorakılıq kimilərdə də Həzrət
Rəsula müraciət etmək lazımdır. O İslam dövlətinin başçısı olduğuna görə,
işə yetişməlidir, haqqı alıb sahibinə qaytarmalıdır.
Bilmək lazımdır ki, Həzrət Rəsul (s)-ın mərcə olduğu məsələlərdə
imamlar da mərcədilər və imamların itayətində olmaq Həzrət Rəsuli-
Əkrənin itaətində olmaq kimidir.
Nəhayət, birinci ayə « o ﺘ ﮵m ⪷晦 ﺘΫ », ikinci ayə « 혠 ﺘ�P7﮵ »
« �P ﺘ ﺘ�P7﮵
» və « . Ⓝ Ⓝ P . ϫo . Ⓝ » ayəsi hökümət və qəzalətin hər
ikisinini ehtiva edir və təkcə qəzavətə aid deyildir. Baxmayaraq ki, bəzi
ayələr hökümətin icra məfhumuna dəlalət edir.
Sonrakı ayədə buyurur:
.
a Pa . ট . Ⓝ .팀P oⓃ
.﮵ .팀P o⪷m ﺘ�P Ⓝ . P 팀 �P⪷P .a a팀ﺘ
.
... m ﺘ P P펠.晦a . ﺘ ⓃP . ট ˵�PΟo䁆ﺘ ﺘ�⪷mo a
Dostları ilə paylaş: 
