VİLAYƏTİ-FƏQİH 79
ayəsinə baxsaq və əgər « o﮵ 팀 ﺘ 팀
o⪷ 7ﺘ » rəvayətinə diqqət etsək,
biləcəyik ki, məqsəd həmin etibari mövzulardır ki, aqil insanlar onu
birindən başqasına daşına bilməsini təsdiq edirlər.
Əgər « o﮵ 팀 ﺘ 팀
o⪷ 7ﺘ » ibarəti İmamlara (ə) aid olsaydı, (necəki,
rəvayətdə gəlmişdir) imamlar hər sahədə Peyğəmbər (s)-in varisləridir.
1
Şübhəsiz ki, «imamlar hər sahədə Peyğəmbər (s)-in varislərdir və təkcə
elm və şəriət hökmləri varisliyi deyildir» - deyərdik.
Buna əsasən əgər ancaq « o﮵ 팀 ﺘ 팀
o⪷ 7ﺘ » «Əlüləma vərəsətül-
ənbiya» ibrəti bizim əlimizdə olsaydı da nəzərə gələrdi ki, Həzrət
Rəsuldan irs qalan bütün sahələr, o cümlədən özündən sonra imamlara irs
qalan rəhbərlik mövzusu, fəqihlər üçün də irs qalır. Amma başqa
sübutlara xaric olan sahələri biz də xaric edirik.
Yuxarıdakı iraddan qalan böyük hissə budur ki, « o﮵ 팀 ﺘ 팀
o⪷ 7ﺘ »
ibarəti bir sıra cümlələrlə bəyan edilmişdir ki, irsin «hədislərdən» ibarət
olmasına bir nişanə ola bilər. Necə ki, «səhiheyi-qəddah»-da gəlmişdir:
7ﺘ ﺘ�팀
晦 o⪷Ⓝ
ﺘ o a ﺘ�팀 �a o﮵ 팀㝞ﺘ
Və Əbulbuxtəranın « ήa o ﺘ Ⓝ Κa o ﺘ ﺘ�팀 ﺘ o⪷팀ﺘ ». Bu rəvayət göstərir
ki, peyğəmbərlərin irsi ancaq hədislərdir və onlarda irs qabiliyyəti olan bir
şey yoxdur. Xüsusilə cümlə «innəma» ilə başlanıb ki, həsri yetirir.
Bu şübhə də yersizdir. Ona görə ki, əgər məqsəd budursa ki, Həzrət
Peyğəmbər (s) ancaq hədislər yadigar qoymuşdur və ondan başqa bir şey
qalmamışdır ki, irs qoysun. Bu isə məzhəbimizin zəruriliyinin ziddinədir.
Ona görə ki, Həzrət Peyğəmbər (s) çoxlu yadigarlar qoymuşdur. Şübhə
yoxdur ki, Həzrət Rəsul (s) ümmətə vilayəti olmuş və ondan sonra vilayət
Həzrət Əmirəl-mömininə və sonra da imamlara (ə) yetişmişdir. «İnnəma»
sözü də burada həsr üçün deyildir və məlum deyil ki, innəma sözü həsr
mənasını daşısın. Bundan əlavə İnnəma sözü «səhiheyi qəddah»-da deyil,
Əbul-büxtəri rəvayətindədir ki, onun sənəd etibarı ilə zəif olduğunu qeyd
etdim. Biz indi «səhihənin» ibarətini qeyd edirik ki, sizə məlum olsun ki,
peyğəmbərlərin yadigarları ancaq hədislərlə bitmir.
« Πﺘ ﺘ o a
m 혠
o⪷
﮵Ⓝ 䁆a o a
Ⓝ »
Bu cümlə alimlərin mədhindədir. Belə təsəvvür edilməsin ki, bu hər
bir alimi əhatə edir. «Kafi»də alimlərin xüsusiyyətləri barədə rəvayətlərə
1
«Üsuli-Kafi» cild 1, səh. 321-343.