42
tártiplerine, Quran hám hádiyislerdiń mánisine súyenip alıp barıw kerek, qala
berse, Allataalaǵa shın ashıq
*
bolıw jolı menen alıp barıw kerek.
Íshqı dártin talap qıldım, dármanı joq,
Íshqı ushın jan bergenniń ármanı joq,
Bul jollarda jan bermeseń imkanı joq,
Hár ne qılsań ashıq qılǵıl, párwardigar
.
Yassawiy iláhiyat iliminiń, shariyat tártipleriniń, suwfiylik tálimat
tariyqatlarınıń* tiykarǵı talapların, qaǵıydaların keń xalıqqa túsinikli poeziya tili
menen bayanlaydı. Onıń aytqan hárbir mánili sózleri
hikmetler dep atalǵan.
Hikmetler arab tilinde danalıq sózler degendi ańlatadı. Yassawiydiń tikkeley
ózinen qalǵan original hikmetler saqlanbaǵan. Olar Yassawiydiń shákirtleri,
ıqlasbentleri tárepinen kóshirilip toplanǵan hám tutas bir diywan, kitap halına
keltirilgen. Bul kitaptı
«Diywanı hikmet» (
«Danalıq kitabı») dep ataǵan.
«Diywanı hikmet» kóp mártebe kóshirilgen hám musılman túrkiy xalıqları
arasında kútá keń tarqalǵan. «Diywanı hikmet»tiń eń eski qoljazbası XVII ásirge
tiyisli dep esaplanadı hám XIX ásirden baslap ol Qazan hám Tashkent qalalarında
birneshe mártebe baspadan shıǵarılǵan. Burınǵı awqam
dáwirinde Yassawiy
hikmetleri reakciyalıq (buzıwshı) ideyalardı úgitleytuǵın zıyanlı shıǵarmalar dep
esaplanıp, olardıń qoljazba hám baspa kitapları tıǵıp taslandı yamasa joq etildi.
Ǵárezsizlik jılları Yassawiy miyrasları qayta tiklenip, olar menen keń xalıqtıń
jaqınnan tanısıwına, ilimiy tiykarda úyreniwine múmkinshilik jaratıldı.
Dostları ilə paylaş: