Ta’lim vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi nigora Toshpoiatova, Sayyora Suyunova

XII BOB.
YUZ-JAG4 TIZIMI JAROHATLARI
PASTKI JAG‘ JAROHATLARI VA SINISHLARI
Agar, pastki jag‘ o ‘rta chiziq b o ‘ylab sinsa, siniq bolaklari 
siljishi minimal b o la d i yoki siljimaydi. Chaynov muskul- 
larining tortishish kuchi oqibatida suyak bolaklari orasida 
kichik yoriq paydo bo‘lishi mumkin. Agar pastki jag‘ qoziq 
tish sohasida sinsa, siljish kuzatiladi. Chaynov muskullarining 
qisqarishi natijasida kichik suyak bolagi yuqoriga ko‘tariladi. 
Katta suyak bolagi pastga suriladi.
Pastki jag‘ning tish qatorlari sohasi sinishlarida suyak 
b o la k lari siljishidan tashqari, prikusning o ‘zgarishi, og‘iz 
b o ‘shlig‘i shilliq pardasining butunligi buziladi. Jag‘ oldi 
to‘qimalarining jarohatli zararlanishi, yalliglanish jarayonining 
boshlanishiga, bu esa jag‘ harakatini chegaralanishiga olib keladi. 
Pastki jag‘ singan bemorlaming og‘zi yarim ochiq bolib, qonli 
solak ajralib turadi.
Pastki jag‘ning majburiy holatda bolishi og‘iz yopilganda 
hosil boladigan keskin og‘riq bilan bogliq. Ko‘pincha iyak va 
pastki labning sezuvchanligi va tishlaming elektr sezuvchanligi 
pasayadi (20-rasm).
87

---

20-rasm. Pastki jag' sinishlarida suyak bo'laklarining siljishi: 
a—o‘rta chiziq bo'yicha, b—molyarlar sohasida, d—toj o‘sig‘i sohasida, 
e~ikki tomonlama toj o‘sig‘i sohasida.
YUQORI JAG‘NING JAROHATLARI VA SINISHLARI
Yuqori jag‘ suyagi zarbalardan kamroq himoyalanganligi 
uchun sinishlaming 60% i yuqori jag‘ga to ‘g‘ri keladi. Yuqori 
jag‘ suyagining kalla skeleti suyaklari bilan mustahkam choklar 
hosil qilib birikkanligi uchun ko‘pincha singan vaqtida boshqa 
suyaklar sinishi ham kuzatiladi. Katta asosiy suyak sinishi ham 
sodir b o ‘ladi.
Yuqori jag‘ning bir necha zaif joylari mavjud bo‘lib, 
sinishi a r shu sohada yuz beradi.
1900-yilda Le For tomonidan yuqori jag‘ sinishi ari tasnifi 
kashf etilgan.
21-rasm. Le For bo'yicha yuqori jag' sinishlari: л -1 -tip, й-2-tip,
d—3-tip.
88

---