6
İnsanoğlunun Değerinin
Bilgi ve Akıldan Geldiğini Söyler
148 Allah insanı yarattı, seçip yükseltti
Ona bilgi, erdem, akıl ve anlayış verdi
149 Ona hem gönül verdi hem açtı dilini
Hem alçak gönüllülük, hem biçim hem hareket verdi
150 Verdiği bilgiyle insan yüceldi bugün
Anlayış verdi ve çözüldü düğüm
44
■ Kutadgu Bilig
151 Allah kime akıl, bilgi verirse
Onun eli uzanır birçok iyiliğe
152 Bilgiyi büyük bil, anlayışı ulu
Bu ikisi yüceltir seçkin kulu
153 Bu söze tanık geldi işte şu söz
İşit bunu, sözü tam burada kes
154 Anlayış nerede olsa ululuk bulur
Bilgi kimde olursa büyük o olur
155 Anlayışlı anlar, bilgili bilir
Bilen, anlayan dileğine erişir
156 Bilginin anlamını öğren, bak ne der
Bilgili olandan hastalık gider
157 Bilgisiz kişiyi hastalık bulur
Tedavi edilmezse kişi tez ölür
158 Ey bilgisiz, hastalığını söyle
Bilgisizliğin ilacı ne ey bilge
159 Anlayış bir yulardır, onu tutabilenler
Bin türlü arzuya, dileğe ererler
160 Anlayış insana yarar getirir
Bilgiden ötürü insan yücelir
161 Anlayışla işle bütün işlerini
Bilgiyle koru elindekini
7
Dilin Erdemini, Kusurunu,
Yararını ve Zararını Söyler
162 Anlayış ve bilgiyi ulaştıran dildir
İnsanı aydınlatan dilin değerini bil
163 Kişiyi dil yüceltir, mutluluk verir
Kişiyi dil ucuzlatır, başım götürür
45
Yusuf Has Hacib ■
164 Dil aslan gibidir, eşikte yatar
Dikkat etmezsen eğer başını yer
165 Dilinden çeken insan ne der işit
Bu sözü kulağına küpe et
166 Bana çok çektirdi bu dilim
Başım kesilmesin, keseyim dilim
167 Sözünü gözet ki başın gitmesin
Dilini gözet ki dişin kırılmasın
168 Bilgili dil için bir söz söyledi
Koru başını ey dil sahibi dedi
169 Esenlik diliyorsa senin bu özün
Dilin çıkarmasın yararsız sözü
170 Bilerek söylenen söz bilgi sayılır
Bilgisizin sözü kendi başını yer
171 Fazla sözde fazla yarar görmedim
Ama konuşmayı da zararlı bulmadım
172 Az ve yerinde söylenmeli söz
Bin söz düğümünü bu bir sözle çöz
173 Kişi söz ile yükseldi, melik oldu
Çok söz başı gölge gibi yerde bıraktı
174 Çok söyleyene bilgi gevezelik etti der
Eğer söylemezse de dilsiz der
175 Öyleyse sen de açık dil kullan
Aranır kişidir dili açık olan
176 Dilini gözeten başını gözetir
Sözü kısa kesen ömrünü uzatır
177 Dilin yararı var ama yası da fazla
Arada övülür, sövülür de arada
178 Öyleyse bilerek konuşmalı
Sözün karanlıktaki körlere göz olmalı
46
■ Kutadgu Bilig
179 Bilgisiz karanlıktadır bu belli
Yürü ey bilgisiz, bilgiden al nasibini
180 Doğan ölür, kalan iyi söz
İyi söz söyle, ol ölümsüz
181 İki nesne ile insan yaşlanmaz
Biri iyi tavır, biri iyi söz
182 Kişi doğdu, öldü, sözü kaldı bak
Kendi gitti insanın, adı kaldı bak
183 Eğer ölümsüz olmak istersen
Ey bilge, iyi olmak sözün, davranışın
184 Dili övdüm ancak arada sövdüm
Sözü sana anlatmaktı amacım
185 Sözü gizlemeyi anlayış istemez
Gereken sözü söyler insan gizlemez
186 Söylediğim bu sözler oğluma
Oğul benden altta, nasıl denk olsun bana
187 Sana söyledim sözümü ey oğul
Sana verdim öğüdümü ey oğul
188 Benden sana kalan gümüş, altın olsa
Onları sen bu söze denk tutma
189 Gümüşü kullanırsan biter, tükenir
Sözümü kullanırsan gümüş kazanılır
190 Kişiden kişiye kalan sözdür
Kalan sözü tutmanın yararı yüzdür
* * *
191 Ey büyük bilge, bugün kaşını çatma
Kendi özrümü söylersem ben sana
47
Yusuf Has Hacib ■
Dostları ilə paylaş: |