T. C. GençLİk ve spor bakanliğI

Ekleme Üç Kısa Bölüm
1. Gençliğe Acıyarak Yaşlılığını Söyler ............................505
2. Zamanın Bozukluğunu, Dostların Cefasını Söyler .....508
3. Kitap Sahibi Yusuf Ulu Has Hacib Kendisine
Öğüt Verir .................................................................511

---

---

KUTADGU BİLİG

---

---

MENSUR MUKADDİME

---

---

15
Yusuf Has Hacib ■
Bismillahirrahmanirrahim
Hamd, şükür, minnet ve sonsuz övgü Allah azze ve celleye ki o 
ululuk sahibi, tam kudretli yaradandır. Yeri göğü yaratan, bütün 
canlılara rızık veren, neyi dilediyse yaptı, yine neyi dilese yapar. 
Yef’alüllahü ma yeşa ve yahkümü ma yürid.
*
Yine sayısız selam 
ve dua, insanların en iyisi, peygamberlerin seçkini, Allah’ın yüce 
peygamberi Muhammed Mustafa ve onun arkadaşları olan aziz ve 
değerli sahabeler üzerine olsun. Rızvanullahi aleyhim ecmain.
**
Bu kitap çok değerlidir. Çin bilginlerinin örnekleriyle bezenmiş 
Maçin ulemalarının şiirleriyle donanmıştır. Bu kitabı okuyan ve 
beyitlerini bilinir kılan kitaptan daha değerlidir.
Çin ü Maçin âlimleri ve bilgelerinin tümü ittifak ettiler ki Meşrik 
vilayetinde, bütün Türkistan illerinde, Buğra Han dilince, Türk 
lügatince bu kitaptan daha iyisini hiç kimse tasnif kılmadı. Bu 
kitap hangi padişaha ya da hangi iklime ulaştıysa gayet sanatkârca 
olduğundan ve sınırsız görkemliliğinden o illerin bilgeleri, bilginleri 
tarafından kabul gördü, her biri ona bir ad ve lakap verdiler. Çinliler 
Edebü’l-Mulûk adını verdiler, Maçin melikinin bilgeleri Ayinü’l-
Memleke dediler. Meşrikliler Zinetü’l-Ümera adını koydular, 
İranlılar şahname-i Türki adını vermişler, bazıları da Pendname-i 
Mulûk demişler. Turanlılar Kutadgu Bilig diye adlandırmışlar.
* Ne dilerse onu yapar, neye hükmederse öyle hükmeder
** Sahabenin adı anılınca söylenen saygı cümlesi

---

16
■ Kutadgu Bilig
Bu Kitabın yazan Balasagun doğumlu, günahtan sakınan biridir. Ama 
bu kitabını Kaşgar ilinde tamamlayıp Meşrik Meliki Tavgaç Buğra 
Han huzuruna sunmuştur. Melik Bugra Han da değerli bulmuş, 
[yazarı] yüceltip kendi has hacibliğini
*
vererek onu takdir etmiştir. 
Onun için Yusuf Ulu Has Hacib adı ve ünü dünyaya yayılmıştır.
Bu aziz kitap dört büyük ve önemli temel üzerine bina kılınmıştır. 
Birincisi adalet, ikincisi devlet, üçüncüsü akıl, dördüncüsü kanaat. 
Yine [yazar] her birine Türkçe bir ad vermiştir. Adalete Kün-Toğdı 
adını verip padişah yerine tutmuş, devlete Ay-Toldı adını verip vezir 
yerine koymuş, akla Ögdülmiş adını verip vezirin oğlu yerine koy-
muş, kanaate Odgurmış adını verip vezirin kardeşi demiştir. Onlar 
arasındaki münazaralarda geçer gibi soru cevaplı sözler söylemiştir. 
Okuyanın gönlü açılıp kitap yazarım iyi duayla yâd etsin diye.
* Günümüzde protokol müdürü, başdanışman

---