Yusuf Has Hacib ■
3112 Ey iyi töreli, temiz bey, ey alçak gönüllü
Allah sana erdem, bilgi ve akıl verdi
3113 Bütün iyilikler için tevfik buldun
Halk yiyip, giyinmeye doydu
3114 Şükret Allah’a, ibadet et, sevin
Huzur bul bir parça sen, rahat et, avun
3115 Dışarıda ne olursa yanlış ve zararlı
Bunu giderecek benim, hizmete hazır kulun
***
3116 Hakan çok sevindi ve şükretti
Sena kıldı Rabb’e, kaldırdı elini
3117 Dedi: Ey bağışlayıcı Allah’ım, sensin ulu
Ağır kıldın ilde bu zayıf kulunu
3118 Ulaştırdın bana sen bütün iyilikleri
Boynumun üzerine yük oldu bunun şükrü
3119 Bu şükrü nasıl ödeyeyim sana
Bunun şükrünü benden sen öde sana
-Hakantn Ögdülmiş’e sorusu-
3120 Yine dedi hakan, ey Ögdülmiş’im
Allah yardımıyla seni bulmuşum
3121 Sen sebep oldun iyiliklere
Güçlükleri giderip töre vermeye
3122 Allah verdi şimdi bütün iyilikleri
Bir de seni verdi, diğerlerinden on kat üstünü
3123 Bey nice çabalasa da yalnız başına
Uzun sürdüremez bunu, kulun yardımı olmayınca
3124 Bey içeridedir, onun dışarıdaki gözü
İçten bağlı kuludur, hem gözü hem sözü
3125 Gözüm sen, dilim sen, elim sensin
Ey yiğit, ondan iyi oldu adım
258 ■ Kutadgu Bilig
3126 Ne der işit şimdi hakanın dili
Dünyaya egemen olmuş, yönetmiş illeri
3127 Beyler arayıp içten bağlı bir kul bulursa
Onu tutmalı altın, gümüş mahfazayla
3128 Tam doğru, güvenilir birini bulursa beyler
Kendileri erince kavuşur, mutlulukla yaşarlar
3129 Hizmetlinin seçkini içten bağlı olur
İçten bağlı hizmetliyi arayıp kim bulur
3130 İçten bağlı ve seçkin kişiler olmasaydı dünyada
İnsanlık nasıl erişirdi olgunluğa
3131 Ey Ögdülmiş, şimdi ben hayıflanıyorum
Atandan bana bir tek sen kaldın
3132 Senin gibi biri daha olsaydı
Seni izlerdi bak önünden arkandan
3133 Bir tek sen varsın bak benim yanımda, ey doğru tavırlı
Seni de yitirirsem eğer bir başkası hani
3134 Bu yalnızlığından korkuyorum ben
Ey güçlü, keşke bulunsa bir eşin
3135 Yalnız sana kalmazdı bu zahmetler
Ben de daha fazla dua almış olurdum
3136 İsteyen var mı arkadaşlarından
Senin gibi biri, soruştursan
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3137 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Hakan
Esen olsun, işe bulunur insan
3138 Her zaman huzurlu ve rahat olsun hakan
Dingin olsun, dilek ve arzularını bulsun
3139 Benim emeğime karşılık hakanın altını var
Ağır kılmasın gönlünü, rahat tutsun
259
Yusuf Has Hacib ■
3140 Ben emek veriyorsam rahat da ediyorum
Emekle huzur yan yana yürür
3141 Eğer hakan arıyorsa il işine yararlı
Yöneticilik yapabilecek bir kişiyi
3142 Ne der dinle bilge ilci
Bilgelikle alır her gün yeni bir önlemi
3143 Ne kadar çok olsa da ile yardımcı ara
İl böyle düzenlenir, bey yatıp güle güle yer
3144 Çok olursa ilde yararlı ve zeki insanlar
Bey erince kavuşur, işleri onlar yapar
3145 Yok değil, var akrabalarımdan
Fazlaca bilgili böyle bir insan
3146 Bütün erdemleri var, zeki ve günahtan sakınır
Hangi işe girse boyayı boyar
3147 Davranışı ok gibi doğru, adı Odgurmış’tır
Bütün iyiliklere elini vurmuştur
3148 Velakin bu dünyadan yüz çevirdi
Kalkıp dağa çıktı, kendini ibadete verdi
3149 Allah’a ibadet ediyor
Günah hastalığını gideriyor
3150 Onun erdemi benden yüz kat üstündür
Halkın ileri geleni, seçkin bir kişisidir
3151 Benim bu akrabam yanımda olsaydı
Her işte bize bilgisiyle yol gösterirdi
3152 Hakan altın sesini gönlünden atıp
Sevinçle yaşardı dünyayı yönetip
-Hakanın Ögdülmiş’e sorusu-
3153 Hakan dedi: Arzum, dileğim bu
Onu bulursam güvenerek dayarım gönlümü
260 ■ Kutadgu Bilig
3154 Nasıl olur bu işin çaresi
Bana getiriver onu ey zeki
3155 Nasıl çağıralım onu buraya
Kimi gönderelim çağırmak üzere
3156 Mektup mu gerekir ya da söz mü ulaştırmalı
Hangisi yararlıysa sen onu yap
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3157 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Hakanın
Bu sorusuna şudur cevabım
3158 Akrabam olduğunu söyledim
Gelir mi gelmez mi onu bilemem
3159 Eğer gelirse iyi, sözünüze değer vermiş olur
Eğer gelmezse, fermanınız ucuzlamış olur
3160 Etkiler mi acaba onu, hakanın altını
O doğru insan acaba beni dinler mi
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
3161 Hakan dedi: Ben bir soru sordum
Sen de kendi bildiğini söyledin
3162 Çağır, gelirse gelir, eğer gelmezse
Senin ne suçun var sözümü tutmazsa
3163 Sen övdün onun türlü erdemlerini
Bu erdemler için istiyorum onu
3164 Bilgili, akıllı dediğin için onu istedim
Hava, heves düşmanı olduğu için
3165 Bilgili, akıllı kişi insandır
Onun dışındakilerin hepsi hayvan gibidir
3166 Bilgili, akıllı bilir bilirse işi
Bilgili, akıllı yapar yaparsa işi
261
Yusuf Has Hacib ■
3167 Şu söz tam da buna benzer
İşit bunu sen ey kahraman er
3168 Bilgiyle çözülür bütün ters düğümler
Bilgi bil, anlayışlı ol, akılla yaşa
3169 Bilgiyi işine uygula, dilin olsun doğru
Bir de öğrenedur boş geçirme gününü
3170 Yalnız bana değil ki onun yararı
Sana da olacak akrabanın hem yararı, hem tadı
3171 Akraban varsa yanında olmalı
Akrabası olmayan insan arkadaş edinmeli
3172 Ne güzel söylemiş bak ilcibaşı
Herkesten daha güçlüdür, akrabası olan kişi
3173 Akrabalı kişinin adı ve ünü büyüktür
Arkadaşlı kişinin adı ve sözü büyüktür
3174 Akraban yoksa yürü, edin arkadaş
Akraba gibi olur iyiyse arkadaş
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3175 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Kutlu hakan
Çaresine bakayım eğer istiyorsan
3176 Hakan isterse kendim gideyim
Bilgiden, anlayıştan söz açıp onu öveyim
3177 Dil dökeyim, her şeyi söyleyelim
Bilgili, akıllı sözlerle onu ikna edeyim
3178 Hakan kendi eliyle mektup yazsın
O zeki insan hakanın emrini okusun
3179 Bana güvensin, bunu benden diye bilmesin
Yine fermani işitip karşı durmasın
3180 Ne kadar söz söylesem de ben
Hakanın fermanı, bu yazılı sözü başkadır
262 ■ Kutadgu Bilig
3181 Ne der işit aslı ipek gibi değerli olan
Beyin fermanı avlar halkın gönlünü
3182 Ne kadar güzel söylemiş bilgili
Düğümlenmiş gönülleri çözer beyin sözü
3183 Beylerin dili iyi söylerse kula
Unutmaz onu kul yıllar boyunca
3184 Eğer beyin dili yumuşak ve tatlıysa
Onu sever halkın büyüğü küçüğü
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
3185 Hakan dedi: Eğer buysa şimdi işe yarayan
Yazayım mektubu ona ağ olsun
3186 Sen gitmek için hazırlan
Ben de kendimden mektup yazayım
Dostları ilə paylaş: |