Yusuf Has Hacib ■
3359 Bana zararı yok yalnızlığımın
Ten ve din sağlığını burada buldum
3360 Ne der işit şu beyit deyici
Dışı görme, manasına bak, gör içi
3361 Ey usta insan, arkadaşsız yalnız yürü
Papağan yalnız öğrendi bak dili, sözü
3362 İnanan yalnız başına ibadet ederse
Bu yalnız insandan nasıl zarar gelir halka
3363 İnsanlara karışmayı övdün kardeş
Onlarla nasıl olunur arkadaş
3364 Bana geldiğinden beri ben bugün
İbadetten kesildim, bunu gör, övün
3365 Bir tek seninle konuşmanın bunca
Zararı olursa, artık beni zorlama
3366 Şimdi ben girersem insanlar arasına
Ne zaman elim değer ibadete
-Ögdülmiş’in Odgurmış’a cevabı-
3367 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Sözünü
Dinledim, sen de beni dinle, çevirme yüzünü
3368 Söylediklerinin hepsi doğrudur
Ama gerçekte bunlar birer bahanedir
3369 Başkalarına yararlı olmalı insan
Adını diri tutmak ve yüceltmek için
3370 İnsanın yaşadığının belirtisi nedir, belgesi
Başkalarına olmazsa bir iyiliği
3371 İnsan evlenip, oğul kız sahibi olmalıdır
Çocuksuz denmesi insana sövgü sayılır
3372 Ne der işit insanların seçkini
Neslin kesilmemesinin kadındır çaresi
276 ■ Kutadgu Bilig
3373 Oğulsuz ölenin yakındı dili
Ey benden sonra gelen, oğul kız edin dedi
3374 Kimin oğlu kalırsa atadan geriye
Ölü sayma o insanı, diridir yine
3375 Oğulsuz kişi ölünce kesilir soyu
Dünyadan adı gider, yeri kalır kuru
-Odgurmış’ın Ögdülmiş’e cevabı-
3376 Cevap verdi Odgurmış, dedi: Bu doğru
Bunun da başka bir adı var yine
3377 Eğer iyiyse oğlun kızın tavrı
Senin söylediğin gibi olur
3378 Eğer kötü olursa inletir seni
Öldüğünde çabucak unutur seni
3379 Kötü kılar adını, üstelik büyükler
Başta olmak üzere yad yabancı sana söver
3380 Oğul kız düşmandır, düşman neyine gerek
Daha iyi düşmansız yaşamak
3381 Düşmandan ne gibi bir iyilik gelir
Düşmanın atı bile aleyhine tanıklık eder
3382 Ne iyi bilgi verdi koyu bilgili
Oğlun, kızın adı insan için gitmeyen gölge gibi
3383 Buna benzer şimdi bilgilinin sözü
Dikkat edersen doğru söylemiş açık yürekli
3384 Kendini üzersin sen oğul, kız diye
Bu emeği bilen oğul, kız nerede
3385 Toplarsın haramı, sen gidince kalır
Sen inleye inleye git, o istediği gibi davranır
3386 Evlenen kimse bir gemiye binmiş gibidir
Gemiye binen kimse denize açılır
277
Yusuf Has Hacib ■
3387 Oğul, kız dünyaya gelirse gemisi parçalanır
Gemi parçalanınca suda kim diri kalır
3388 Oğul, kız babasını bağışlamalı
Oğul, kız babasının yediği ağı
3389 Atası giden oğlun kızın hayırsızı
Bir kere bile anmaz ananın babasının adını
3390 Böyle çocuktan hiç umulur mu vefa
Onun huyu kötüdür, her yaptığı cefa
3391 Oğul kız atası türlü emekler verir
Bela ve minneti fil gibi yüklenir
3392 Dost, arkadaş edinmek gerek dedin
İyi de zordur bunların yükünü yüklenmek
3393 Yine iyi demiş, parlak bilgili
İnsanın gönlü incedir, zordur gözetmesi
3394 Sırça gibi durur bu gönül
İyi gözet, kırılmasın ey oğul
3395 Gönül nazlıdır, bu sınanmıştır
Sıcakta erir gider, soğukta donar
3396 Dostun gönlü kırılırsa içinden sana düşman olur
Düşmanın olduğu yerde kargaşa çoğalır
3397 Düşman yüzünden yaşam tatsızlaşır
Düşman nerede olursa olsun zararlıdır
3398 Nice küçük gelse de sana düşman
Sen onu büyük say ey yiğit insan
3399 Sinek fil için büyük bir düşmandır
Isırırsa fili yerinden sıçaratır
3400 Ne der işit düşmanı olan kişi
Düşmanla vuruşarak tüketmiş yaşını
3401 Düşmanım küçük diye aymaz olma
Niye korkayım diyerek övünme
278 ■ Kutadgu Bilig
3402 Düşmanın varsa boş bulunma
Düşmana düşman ol, düzgün ol düzgün insana
-Ögdülmiş’in Odgurmış’a cevabı-
3403 Cevap verdi Ögdülmiş, söze başladı
Sözümü dinle ve gönlüne al dedi
3404 Allah bu dünyayı bilerek yarattı
Helalinden yiyecek, içecek gönderdi
3405 Katılıp karılmalı iyi arkadaşlara
Arkadaşı iyi olan iyi işler yapar
3406 İnsanlara yararlı olacağın yerde onlara katıl
İnsanlara yararlı olmanın kendine de yararı olduğunu bil
3407 Bu yalnız yaşayan yaban insanı
Kimseye yararlı olamaz ey açık elli
3408 Başkalarına yararlı olmayan ölü gibidir
Yararlı ol, ölü olma ey yiğit
3409 Birinin ne kadar çoksa arkadaşı
İyi anılır adı ve düzene girer işi
3410 O bu dünya içinde bulur dileğini
Eğer ahireti isterse budur onun da desteği
3411 Tasalı ve kaygılıysan feda ederler kendilerini
Sevinçli olduğundaysa sevinir, parlar gözleri
3412 Bütün erdemini halka söyler, yayarlar
Kusurunu görünce ağızlarını açmaz, gizlerler
3413 Düşmandır uyuyan eri uyandıran
Kusurunu erdemini ile bildiren
3414 Düşmanı olmayınca erin yiğitliği
Ne zaman belli olur ilde adı, kökü
3415 Kimin çoksa şimdi bu erdemleri
O kadar çoktur onun dengi olmayan düşmanı
|