50
Eng ma’qul talqinni tanlang.
1. O‘zbek tilida soda gapning eng kichik (modeli) qolipi (WPm) quyidagi
qismlardan iborat:
a) atov birligi va kesimlik qo‘shimchalari
b) bosh va ikkinchi darajali bo‘laklar
c) atov birligi va bosh bo‘laklar
d) ikkinchi darajali bo‘laklar va kesimlik qo‘shimchalari
2. Ega va hol bilan gapning eng kichik qolipi (WPm) kengaytirilsa, quyidagi
ko‘rinishga ega bo‘ladi:
a) E →WPm ←T
b) A→ WPm ←T
c) T →WPm← A
d) E→ WPm ←H
3. Har qanday gapda kesimlik ko‘rsatkichlari bilan shakllangan atov birligi, shu
moddiy qobiqqa singdirilgan aqliy mahsul va so‘zlovchining voqelikka munosabati
bo‘lishi lozim. Ana shu uch jihat to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping:
a) semantika, sintagmatika va pragmatika
b) sintaktika, paradigmatika va semantika
c) sintaktika, semantika va pragmatika
d)
pragmatika, sintagmatika va paradigmatika
4. Gapda predmetlarni, ularning xossalari va munosabatlarini aks ettiruvchi
ifodalarga ….. deyiladi.
a) deskreptiv atamalar
b) denitativ atamalar
c) distributiv atamalar
d) diz’yunktiv atamalar
5. Asosiy semantik kategoriyalar qatoriga gap va uning tarkibida nisbatan
mustaqil holda mavjud bo‘lgan qismlari - ......................... atamalar kiradi.
a)
deskriptiv va mantiqiy
b) sintaktika, paradigmatika va semantika
c) sintaktika, semantika va pragmatika
d) pragmatika, sintagmatika va paradigmatika
6. Hukmni ifoda qiluvchi gap predmetga birorta belgining (xossa yoki
munosabatning) xosligini tasdiqlaydi va inkor qiladi. U ......... dan iborat.
a) darak gap
b) undov gap
c)
buyruq gap
d) so‘roq gap
Topshiriq. Tanlanma matndan jargonlarga misollar toping. Tahlil natijalarini
quyidagi jadvalga joylashtiring:
Trop
turlari
Qo‘llanish
maqsadi
Matndagi
ma’nosi
O‘z
ma’nosi
Jargon
keltirilgan
matn
Olingan
manba,
sahifasi
Izoh
