NURMUNLAR Nurmun kilsələri adı ilə məşhurlaşan son dövrlərin qibti məsihi kilsələri 1830-cu
ildə Jozef İsmit Cunivur (1805-1844) tərəfindən yaradılmışdır. İlk əvvəldə yalnız 6
nəfər ardıcılı olan bu firqənin hal-hazırda Amerikada 3 milyondan artıq üzvü vardır.
Bu firqənin başçısı olan Cuniver 1820-ci ildə iddia edirdi ki, ona bir sıra ilhamlar
olunmuşdur və o, Allahla və İsa Məsihlə görüşmüşdür. Bu sözlərdən sonra o, ilahi
hidayətdən bəhrələnmək üçün meşələrə çəkilmişdi. Orada səmavi varlıqlar ona
demişlər ki, bütün kilsələr Allahın nəzərində çirkin və bəyənilməz bir yerdir; Allah
yer üzündə İncilin yeniləşdirilməsi tapşırığını ona verəcəkdir. Sonrakı mükaşifədə
Murini adlı mələk ona yol göstərdi ki, iki daş üzərində və qızılı səhifələrdə yazılan
kitabı kəşf edə bilsin. Tərəfdarlarının iddia etdiyinə görə o, 1823-cü ildə Nyu-York
yaxınlığındakı təpədə yerləşən mağarının içində bu kitabı kəşf etmişdir.
Murmunların inancına görə, bu kitab təqribən 1500 il bundan əvvəl qədim Amerika
sakinlərinə oxunan həqiqi İncildir.
Murmun kitabı müqəddəs kitabdan əlavə, əqidələr və peymanlar, dəyərli mirvarid
kimi iki kitaba da şamildir ki, murmunlar kilsəsinin əsas e'tiqad və tə'limləri orada
yerləşdirilib və o bu firqənin müqəddəs kitabı kimi tanınıb.
Murmunların əqidəsinə uyğun olaraq, Rəbblərdən bir qurupu dünyaya nəzarət
etməyi öhdələrinə alıblar. Bu Rəbblər müəyyən dövrlərdə torpaqdan ibarət olan göy
cismlərdə yaşayan adi fərdlər olmuşlar. Onlar özlərini ruhi cəhətdən paklaşdırmış
ilahlar idi ki, hələ də təkamül mərhələsini qət etməkdədirlər. Amma müxtəlif
aləmlərin Rəbbləri arasında yalnız bu dünyanın Rəbbi pərəstişə layiq görülür. Bu
dünyanın Rəbbi üç müxtəlif şəxsdə təcəlli etmişdir:
Ata, oğul və Ruhul-qudus. Bunların hər biri digərlərinə nisbətən müstəqildir;
cöhvər baxımından da vahid deyildirlər. Murmunlar inanırlar ki, ata və oğul qanı
olmayan sümük və ətdən təşkil olunan bədənə malikdir, lakin Ruhul-qudus ruh
cinsindəndir.
Murmunlar məsihiyyətin dini qayda-qanunları arasında yalnız rəbbani gecəni dini
müqəddəs şüarlar kimi qəbul edir və hər bazar günü onu təşkil edirlər. Amma tə'mid
qüslü və izdivac mərasimini dini hökmlər sırasında qəbul etmirlər.