Uo‘K: 821. 21-3 kbk: 82. 3(5Hin) k-19 Kalila va Dimna
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
| O‘g‘ri hikoyasi
Deydilarki, bir o‘g‘ri o‘z hamrohlari bilan bir boy odamning uyiga o‘g‘rilikka tushadi. Uy egasi oyoq tovushidan uyg‘onib ketadi va tomda o‘g‘ri bor- ligini sezadi. Xotinini asta uyg‘otib, unga ahvolni tushuntiradi va deydi: «Men o‘zimni uxlaganga solib yotaman, sen baland tovush bilan mendan bunchalik mol-dunyoni qanday qilib topganligimni so‘ragin. Men javob berishni istamasam, sen qattiq turib javob berishni talab qil». Xotini eri aytga- nidek savol berdi. Eri dedi: «Ey, xotin, meni tinch qo‘y, bunaqa savollar beraverib boshimni qotir- ma. To‘g‘risini aytadigan bo‘lsam, odamlar eshitib qoladilar, deb qo‘rqaman, biz beobro‘ bo‘lamiz, jamoat bizdan yuz o‘giradi». Xotin uni qo‘yarda-qo‘ymay, aytib berishni so‘rayverdi. Eri dedi: «Sening so‘rashingning sababi nima? Erning yashirin siri bilan xotinning nima ishi bor?» Xotini dedi: «Bilgim kelyapti». Eri dedi: «Bu mol-dunyo o‘g‘rilik bilan topilgan. Men bir vaqtlar abjir o‘g‘ri edim. Oydin kechalarda davlatmand odamlarning devorlari tagiga kelib, afsun o‘qirdim-da, oy nuri tushib turgan uyning tomiga chiqib, yetti marta «Sholem, sholem» deb, oy shu’lasi ustiga o‘tirib, uyning o‘rtasiga hech qiynalmasdan sakrab tushardim. U yerda ham yetti marta «Sholem, sholem» deyishim bilan uy- dagi bor pul va qimmatbaho buyumlarning ham- masi oldimda yig‘ilib qolardi. Kuchim yetganicha ko‘tarib, yana yetti martaba «Sholem, sholem» 56 deya oy shu’lasiga suvora bo‘lib darchadan chiqib ketardim. Mana shu afsun tufayli hech kim meni ko‘rmas va mendan badgumon ham bo‘lmas edi. Sekin-asta mana shu boyliklarni qo‘lga kiritdim. Bu so‘zni hech kimga o‘rgata ko‘rma». O‘g‘rilar buni eshitib, afsun o‘rganib olganliklari uchun juda quvondilar. Biroz payt poylab yotdi- lar-da, uy egalarining uxlaganliklariga ishonch hosil qilgach, o‘g‘riboshi yetti marta «Sholem, sholem» dedi, lekin oyog‘ini darchaga qo‘yishi bilan yerga qulab tushdi. Uy egasi darhol o‘rnidan turib to‘qmoq bilan o‘g‘rining boshiga tushirdi. Keyin u: «Men aziz umrimni sarf qilib topgan davlatimni osonlikcha olib ketaman deb o‘y ladingmi? Sen kimsan? Ayt- masang, hozir o‘ldiraman», – dedi. O‘g‘ri dedi: «Men sendek tilyog‘lama odamning so‘ziga aldanib, to‘rga ilingan laqma va nodon odamman». Xullas, laqma bo‘lganim uchun haqiqatni topa olmadim va o‘z-o‘zimga dedim: «Avlod-ajdodim- ning dinida qolib, ko‘r-ko‘rona unga rioya etsam, men faqat ajdodi jodugar bo‘lgani uchun o‘zini haqli hisoblagan jodugarga o‘xshab qolaman. Agar yangidan din axtarishga boshlay desam, umr yetmaydi deb qo‘rqaman, chunki o‘limim yaqinlashib qolgan. Taraddud ichida yashaydigan bo‘lsam, fursatni qo‘ldan berib, hech bir savob ish qila olmay, bu dunyodan o‘tib ketaman. Shuning uchun men barcha dinlardan voz kechib, har narsadan ustun hisoblangan xayrli ishlar bilan mashg‘ul bo‘lishga, aqlga sig‘adigan ishlar bilan shug‘ullanishga ahd qildim. 57 Shundan beri men jonivorlarni urish, o‘ldirish- dan, odamlarni ranjitish, tahqir etishdan, ularga xiyonat qilishdan voz kechdim, yolg‘on so‘zlash, bo‘hton, g‘iybatdan tilimni tiydim; xalqqa ozor be- rish va dunyo moliga hirs qo‘yishdan, nayrangboz- lik va jodugarlik kabi noloyiq ishlardan chekindim. Yomonlardan qochdim, yaxshilarga qo‘shildim. To‘g‘rilik va tozalikka do‘st bo‘ldim. Chunki dun- yoda to‘g‘rilikdan yaxshi do‘st bo‘lmaydi. To‘g‘rilik bilan har narsaga erishsa bo‘ladi. Bu shunday davlatki, ulashganing bilan ozaymaydi, xarjlaga- ning bilan kamaymaydi. To‘g‘ri odam podshohdan ham qo‘rqmaydi, o‘t, suv, vahshiy hayvonlar va boshqa zararli narsalar ham unga ziyon yetkaza olmaydi. Kimki to‘g‘ri yo‘ldan chetga chiqib, dav- lat orttirish bilan shug‘ullansa, o‘z umrini yomon ishlarga sarf etsa, u odamning boshiga quyidagi hikoyada zikr etilgan savdogarning boshiga tush- gan ish tushadi». Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|