Microsoft Word sunggi uq ziyouz com doc
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
44 — Savdoyi Oxun akani yoqasidan ushlab olgan ekan. Bir nimalar deyayotgan ekan, eshitmadim. Urushyapti, desam, sekin gapiryapti, tinchlik bilan turibdi, desam, yoqasini bo‘g‘ib olgan. — Aniqroq ayting: bo‘g‘ib olganmi yo ushlab olganmi? Yigit o‘ylandi. — Aniqroq aytsam: Oxun akam choponda edilar. Oyoqlarida maxsi edi shekilli. Yo ishga ketayotgan mahallari bo‘lgan yo bomdoddan qaytgan mahallari. Savdoyi shu to‘nning kalta yoqasini changallab turgan bo‘ladi-da. Solihov bulardan boshqa tayinli gap ololmadi. Yo‘lchivoyning qachon qaytishi noma’lum edi. Shu bois idoraga yo‘l oldi. «Siddiq Sharipov oqsaydi... Siddiq Sharipov oqsaydi... Muhammadrizaevning akasi ham oqsagan, — deb o‘yladi mayor Solihov, — Jahongir tongda Sharipovning yoqasidan olgan... Ular Daydidaraga nima uchun borishgan? Muhammadrizaevning bosgan izlari bizga ma’lum. Sharipov-chi? Ota makonini tashlab ketgan. O‘ttiz yildan ko‘proq musofirlikda yashadi. Nima uchun ketgan edi? Nima uchun qaytib keldi? Ko‘ngliga g‘azab toshlarini yig‘ib ketgani aniq, bu toshlar erib, mehr suviga aylangani rostmi? Balki uni zo‘rlab olib ketishgandir? Yo‘lchivoy... Yo‘lda tug‘ilgani uchun shunday nom qo‘yilganmi? Qaysi yo‘lda tug‘ilgan? U ota yurtiga qanday ko‘ngilda keldi? Ishlarimiz xo‘b ajoyib. Dam otamizni ham tanimaymiz, dam ko‘nglimiz darvozalarini lang ochib yuboramiz. Bular og‘ir kunlarda yurtlarini tashlab ketishdi. Xalq bu yerda, o‘ttiz yil badalida ocharchilikni ko‘rdi — odamlar ochlikdan shishib o‘ldilar. Mozorlarga o‘liklar sig‘may ketdi. Xalq urushni ko‘rdi — dev yigitlar qirildi. Bir burda qora non uchun tongni tunga, tunni tongga uladi. Xalqning dasturxoniga endigina non chiqqan edi. Qozoniga endigina et tushgan edi — bular yetib kelishdi. To‘kis-tugal mol-mulklari bilan qaytishdi. O‘z yerlariga qaytishdi, o‘z xalqi bag‘riga qaytdi ular. Ular begonalar emas. Lekin shu dasturxondagi nonga haqlari bormi? Endi o‘zlarini hotamtoy ko‘rsatib mahallaga osh tortishga haqlari bormi? Aqalli birontasi xalq oldida tiz cho‘kib tavba-tazarru qildimi? Yo‘q! Ana shularning birini otib ketishdi. Men uning qotilini topishim kerak... Topaman ham. Jabrlanuvchi kim bo‘lishidan qat’i nazar, jinoyatchini topish — burchim. Lekin... jinoyatchi ham men o‘ylaganday fikr qilgan bo‘lsa-chi? Muhammadrizaevni so‘roqqa chaqirganimda u menga shu savolni bersa-chi? Nima deb javob qaytaraman? Oqlaymanmi?.. «Bular aldovga uchraganlar, musofirlikda dardlar chekishdi», deymanmi? «Olib qaytgan mulklariga qaraganda dardlar chekishganga o‘xshamaydi», desa-chi? «Bular orasida kambag‘alini ko‘rmadim», desa-chi?» Solihov bora-borguncha shu zaylda o‘zi bilan o‘zi bahslashdi. Xorijga ketib qolgan o‘zbeklar qayta boshlaganida Ramazonov bilan ham bahslashgan edi. O‘shanda Ramazonov «Ularni Vatan mehri tortib kelyapti. Ular Vatanni sotganlari yo‘q. Tinchliklarini ko‘zlab boshpana izlab ketishdi. Tarixda bunday voqealar ko‘p bo‘lgan. Butun-butun el-elat ko‘chgan. Shuharlarni, qishloqlarni huvillatib ko‘chib ketishgan. Biz ularni xoin, sotqin hisoblamaymiz-ku», degan edi. Solihov uning fikriga qo‘shilgan edi o‘shanda. Biroq ongida dastlab uyg‘ongan fikr bugungiga o‘xshab qo‘zg‘alib qo‘yardi. Ertasiga belgilangan vaqtga Jahongirni ham so‘roqqa chaqirtirdi. Uning niyati Yo‘lchivoy bilan Jahongirni uchrashtirish edi. Biroq Yo‘lchivoy kechikdi. Solihov navbatchiga «Yo‘lchivoy Sharipov kelishi bilan meni ogohlantiring», deb so‘roqni boshladi: — Bu yerdagi turish-turmushingizdan shikoyatingiz yo‘qmi? — dedi Solihov vazmin o‘tirgan Jahongirga zimdan tikilib. — Turish-turmushim... — Jahongir hazin jilmaydi. — Avvallariga solishtirsam — shohona yashayapman. Harholda oyoq uzatib yotadigan o‘rnim bor. Endi sal eslaringiz |