Microsoft Word yeni vəSAİT. docx

Görüşlər. Fərdi dialoq ilə yanaşı, məsələlərin qrup şəklində müzakirə edilməsinin 
müxtəlif formaları mövcuddur. Ən çox yayılmış formalar yığıncaqlardır. İdarəetmə 
nəzəriyyəsi görüşün məqsədləri üçün aşağıdakı ümumi təsnifatı təqdim edir. 
1. İnformasiya görüşü. Hər bir iştirakçı müəssisədəki vəziyyət barədə 
bir fikir əldə etmək imkanı verən başçıya qısa müddətdə məlumat 
verir. 
2. Qərar vermək məqsədi ilə iclas. Müxtəlif şöbələri və təşkilati 
bölmələri təmsil edən iştirakçıların fikirlərinin əlaqələndirilməsi 
müəyyən bir problemin həlli üçün həyata keçirilir. 
3. Yaradıcı görüş. Yeni fikirlərin istifadəsi, perspektivli fəaliyyət 
sahələrinin inkişafı üçün həyata keçirilir. 
Görüşlərin bir sıra digər təsnifatları mövcuddur, o cümlədən əhatə dairəsinə görə: 
elmi konfranslar, seminarlar, simpoziumlar, elmi şura iclasları, siyasətdə – 
partiyaların qurultayları, plenumları və s. 
Mətbuat konfransları. Dövrümüzdə işgüzar sahədə qarşılıqlı fəaliyyət 
formasından biri də mətbuat konfransıdır. Mətbuat konfransı aktual mövzularda 
ictimaiyyəti məlumatlandırmaq üçün vəzifəli şəxslərin (liderlər, siyasətçilər, 
hökumət nümayəndələri, ictimaiyyətlə əlaqəli mütəxəssisləri, iş adamları və s.) 
mətbuat, televiziya və radio nümayəndələri ilə görüşüdür. Bu, cəmiyyətin, təşkilatın, 
şəxsiyyətin təbliği və ictimaiyyətlə əlaqələrin tələb olunan səviyyəsinin qorunması 
üçündür. Eyni zamanda məlumatı mətbuata təqdim etmək üçün qəbul edilmiş təsirli 
bir vasitədir. Mətbuat konfransı yalnız bir mətbuat şərhi ilə çatdırıla bilən sənəd və 
ya məlumatı yaymaq üçün toplanmamalıdır. Mətbuat konfransı mətbuatda 
yayılmasına ehtiyac olmadığı zaman "qeyd üçün deyil" məlumat yaymaq üçün təsirli 
bir vasitədir. Müəyyən bir vəziyyətdə jurnalistlərin vəzifəli şəxslərlə şəxsi məlumat 
təmaslarına üstünlük verməsidir. Mətbuat konfranslarının təşəbbüskarı adətən 
hakimiyyət, təşkilatlar, “əhəmiyyətli” şəxslər, müxtəlif hadisələrin peşəkar şərhləri 
ilə maraqlanan jurnalistlərin özü ola bilər. Beləliklə, mətbuat konfransı məlumatlı 
və idarəedici bir yönləndirmə ilə xarakterizə olunur, yəni strateji rabitə siyasəti 
həyata keçirilir. Habelə imic və reklam məqsədlərini dəstəkləmək üçün şirkətin 
(təşkilatın) bəzi sosial əhəmiyyətli problemə dair nöqteyi-nəzərinin təqdimatını edir. 
Mətbuat konfransının xüsusi bir otaqda aparılması tövsiyə olunur. Mətbuat 
konfransının görüşlər və yığıncaqlar üçün bir otaqda, ancaq başqasının ofisində və 
ya böyük bir iclas salonunda, hamının bir-birinin arxasına baxacağı və ya böyük 

---

AzTU 
“Humanitar fənlər” kafedrası 
 
 
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 
 
37 
otağın ətrafına səpələnəcəyi şəraitdə aparılması narahatlıq yaradır. Ona görə də 
mətbua konfransında bu məsələlərə fikir vermək lazımdır. Mütəxəssislər, mətbuat 
konfransının 60 dəqiqə keçirməyi məsləhət görür. Mətbuat konfransının müddəti 
əvvəlcədən elan edilməlidir ki, jurnalistlər suallara nə qədər vaxt verəcəklərini və nə 
qədər məşğul olacaqlarını bilsinlər. Konfransın bitməsindən qısa bir müddət əvvəl, 
növbəti sualın son olacağı barədə auditoriya məlumatlandırılmalıdır.
Mətbuat konfransının quruluşu belədir:
ü
giriş (müddəti 3-4 dəqiqə);
ü
salamlama;
ü
hadisənin səbəblərinin izahatı;
ü
görüş proqramı;
ü
məruzəçilərin təqdimatı;
ü
mətbuata təqdim olunan materiallar haqqında məlumat.
Hər hansı bir mətbuat konfransı hazırlayarkən və keçirərkən aşağıdakı qaydalara 
əməl edilməlidir:
ü
məruzəçi adətən mətbuat konfransının səbəblərini göstərərək qısa bəyanatın 
mətnini oxuyur;
ü
reportyorlara sual vermək üçün jurnalistlər dəvət olunur (yaxınlıqda xüsusi 
suallara cavab vermək üçün lazım ola biləcək bir və ya iki mütəxəssis olur); 
ü
suallar növbə ilə verilir; 
ü
Mətbuat konfransının aparıcısı peşəkar standartlar, müxbirlərin elan olunan 
mövzuya sadiq qalmalarını təklif edir; 
Mətbuat konfransının aparıcısı aşağıdakılara əməl etməlidir: 
ü
məlumatı şişirtməkdən çəkinmək; 
ü
rəqiblərin düşüncələrinə hörmət göstərmək; 
ü
başqalarının uğurunu xatırlamaq; 
ü
mübahisələrə girməkdən çəkinmək, həmçinin “bəli”, “yox” kimi sözlərlə 
cavablar verməmək;
ü
qonaqlardan heç birinə asılılıq və düşmənçilik göstərməmək;
ü
verilən sualların tempini yavaşıtmağa çalışaraq bəzilərinə daha dolğun 
cavablar vermək.
Təklif olunan sualların cavabları mümkün qədər açıq və tam şəkildə hazırlanmalıdır. 
Gizli məlumatlara gəldikdə, hazırda suala cavab verə biləcək bir məlumatın 
olmadığı, ancaq yaxın gələcəkdə cavabdeh şəxslərin bu sualı verən jurnalistlə əlaqə 

---

AzTU 
“Humanitar fənlər” kafedrası 
 
 
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 
 
38 
quracağı barədə bir ifadə ola bilər. Sualları cavablandırarkən arzuolunmazdır, "şərh 
yoxdur" kimi ifadələrdən istifadə edilməlidir. Cavablarda jarqon, arqo sözləri və 
ifadələri istifadə etməmək gərəkdir. Peşəkar və ünsiyyət baxımından sualları 
cavablandıracaq hüquqi və texniki mütəxəssislərin iştirakı ilə potensial mətbuat 
konfransı keçirmək mümkündür. Mətbuat konfransının daha inamlı keçirilməsi üçün 
təkcə qarşıdan gələn konfrans barədə mətbuata məlumat vermək deyil, həm də 
jurnalistlərlə əlaqə qurmaq və onları daha yaxşı tanımaq vacibdir. Əlaqə üçün hazır 
olmağı bildirmək üçün mətbuata açıq olmaq lazımdır. Mətbuatı sual verməyə təşviq 
etməyə çalışmaq vacibdir.
Görüşlər, yığıncaqlar, konfranslar kimi işgüzar ünsiyyətin spesifik janrlarına debat,