Mehir Sözleşmesinin Hukuki Niteliği Seda İrem Çakirca' Özet

Y ıl: 2 0 1 4 • Cilt: 9 - Sayı: 121-122

---

S e d a İre m Ç A K IR C A
bir haktan feragat etmek96, bir mirası reddetmek97 veya ahlaki bir ödevin yerine 
getirilmesi98 bağışlama olarak kabul edilmez. Dolayısıyla bağışlama, bağışla­
yanın malvarlığında bir azalma ve bağışlananın malvarlığında bağışlayanın 
malvarlığmdaki azalma ile nedensellik bağı içerisinde bir artmayı zorunlu 
kılan, tek tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir99. M ehir sözleşmesi de bu bağ­
lamda, kocanın veya üçüncü bir kişinin malvarlığında karı lehine azalmanın 
meydana gelmesi ile kurulur. Evliliğin boşanma veya kocanın ölmesi suretiy­
le sona ermesi anma kadar ifası ertelenmeyen mehir, bu koşulların gerçekleş­
mesi halinde evlilik sırasında veya öncesinde karıya verilir.
Bağışlam a sözü verm e100, bir sözleşme yapm a vaadi değildir, bilakis söz­
leşm enin kendisidir101. Yargıtay kararlarında yeknesak olarak kabul edildiği 
üzere, m ehri m üeccel bağışlam a sözü verme niteliğine sahiptir. Bağışlama 
sözü verm enin geçerliliği, yazılı olma koşuluna bağlıdır102. D olayısıyla m eh­
ri m üeccelin geçerli olarak kurulabilm esi için m utlak surette yazılı şekilde
96 BSK OR I- Vogt/ Art. 239 N. 33; Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 
Vertragsverhältnisse Teil 1: Innominatkontrakte, Kauf, Tausch, Schenkung, Miete, Leihe, 2. 
Auflage, Herausgegeber: Markus Müller-Chen, Claire Huguenin, Daniel Girsberger, Schult- 
hess, Zürich, Basel, Genf, 2012, Beat Schönenberger, OR 239 N. 4; Honsell, Schweizerisches 
Obligationenrecht Besonderer Teil, s. 195; Hatemi/ Serozan/Arpacı, Borçlar Hukuku Özel Bö­
lüm, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992, s. 140.
97 BSK OR I- Vogt/ Art. 239 N. 34; CHK-Schönenberger, OR 239 N. 4; Honsell, Schweizerisches 
Obligationenrecht Besonderer Teil, s. 195.
98 BSK OR I- Vogt/ Art. 239 N. 35; CHK-Schönenberger, OR 239 N. 5; Honsell, Schweizerisches 
Obligationenrecht Besonderer Teil, s. 195; Hatemi/ Serozan/Arpacı, s. 139.
99 BSK OR I- Vogt/ Art. 239 N. 3; CHK-Schönenberger, OR 239 N. 1; Gümüş, 6098 sayılı Türk 
Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt I, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İs­
tanbul, 2013, ss. 203-204; Tandoğan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt: 1/1, 5. bası, İs­
tanbul, 1989, s. 342; Zevkliler/Gökyayla, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 13. Bası, Turhan 
Kitabevi, Ankara, 2013, s. 167; Akmtürk/Ateş Karaman, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri 
6098 sayılı Yeni Borçlar Kanununa Uyarlanmış 19. Bası, Beta, İstanbul, 2012, s. 255; Aral/ 
Ayrancı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na göre hazırlanmış Borçlar Hukuku Özel Borç İliş­
kileri, 9. baskı, Ankara, 2012, s. 189; Yavuz, Acar, Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenmiş ve Yenilenmiş 12. bası, Beta, İstanbul, 
s. 187; Olgaç, Borçlar Hukuku Akdin Muhtelif Nevileri (II) Bağışlama, İsmail Akgün Matbaa­
sı, İstanbul, 1966, s. 218.
100 BK m.238’de bağışlama sözü verme yerine “hibe vaadi” ifadesi kullanılmaktaydı. Doktrinde 
“hibe vaadi” ifadesinin başlı başına bir sözleşme olan bağışlama sözü vermeyi tanımlamakta 
yetersiz olması sebebiyle eleştirilmiştir. Tandoğan, s. 356; Tongsir, Bağışlama, İÜHFM., 1952, 
C. XVII, ss. 907-915.
101 Huguenin, Obligationenrecht, Besonderer Teil, 3., überarbeitete Auflage, Schulthess, Basel, 
Genf, 2008, N. 408; CHK-Schönenberger, OR 243 N. 1; Tandoğan, s. 356; Zevkliler/Gökyayla, 
s. 172; Olgaç, s. 225.
102 Huguenin, N. 432; CHK-Schönenberger, OR 243 N. 1; Honsell, Schweizerisches Obligationen­
recht Besonderer Teil, s. 198.