Mikrobiologiya (Ma’ruza matnlari)


Tarkibida temir bo‘lgan organik birikmalar minerallanishi



Yüklə 258,74 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/70
tarix09.11.2022
ölçüsü258,74 Kb.
#119195
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   70
Microbiology

 
5.Tarkibida temir bo‘lgan organik birikmalar minerallanishi.
Temir 
kam miqdorda bo‘lsa xam xamma tirik organizmlar uchun eng zarur element. 
Inson qonidan boshlab mikroorganizmlardagi nafas olish fermentlaigacha 


temirga muhtoj. Chunki bu element oksidlanish qaytarilish amalga oshishiga 
eng moyil elnment. Temir o‘z valentligini oson o‘zgartirib Q2 va Q3 valentlikka 
aylana bilish qobiliyati, oksidlanish qaytarilishda, ya’niy elektron chiqarib 
yuborish va qabul qilishda juda ahamitli. Tuproqda temir organik va 
onarganikshakilda bo‘ladi. Organik shakli fermentlaridan katalaza
perioksidaza, temir sitoxroloksidaza, temirporfirinlik birikmalari tarkibida 
bo‘ladi. Ko‘pchilik xemosroganogeteretrof (bakteriya, aktinomisitlar, 
zamburuglar) temirni minerallashtirish qobiliyatiga egalar. Bular ta’sirida 
aerob sharoitida temir organik birikmalaridan ajralib chiqadi va temir oksidi 
gidratlarni hosil qilib cho‘kmaga o‘tadi. Ammo, bu jarayon 
mikroorganizmlarning temirga emas, u bilan birikma hosil qilgan organik 
moddaga ta’siri natijasida sodir bo‘ladi.
6.Temir birikmalarning oksidlanib qaytarilishi.
Temirning 
oksidlanishida bevosita yoki bilvosita ishtirok etuvchi mikroorganizmlar xilma 
xildir. Suv xavzalarida yashovchi bakteriyalarning Blastokaulis avlodiga, 
tuproqdagi Seleberna avlodiga, ipsimon bakteriyalarning Leptotripks
Krenotriks avlodiga mansub. Organizmlar shular jumlasidandir. Leptotrikslar 2 
valentlik temirt birikmalarini gidrolizlab, aerob sharoitida ulardan 3 valentlik 
temir birikmalarini hosil qiladilar. Galeionella avlodi vakillari o‘zlaridan kolloid 
holatida temir oksidi gidratlarini chiqazadilar. Xemolitoavtotrof 
Giobasillus ferroksidanis ham oksidlash qobiliyatiga ega bo‘lib, 2 valentlik 
temirni 3 valentlikka aylantiradi. Mikroorganizmlar boshqa elementlarni ham 
oksidlash qobiliyatga egadirlar. Masalan: metallogenium silibiotikum aerob 
sharoitida marganes oksidlaydi va x.k.

Yüklə 258,74 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   70




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin