Taxıl un məhsullarının eyniləşdirilməsi və saxtalaşdırılması, təyini metodları
Un müxt
əlif taxılların
təkrar üyüdülməsi, sonra ayrı-ayrı fraksiyaların ayrılması nəticəsində
əldə edilən toz məhsuldur . İstifadə olunan taxıl növündən asılı olaraq un ola bilər: buğda,
çovdar, buğda-çovdar, arpa, yulaf ezmesi, qarğıdalı, düyü, qarabaşaq yarması, soya, noxud
v
ə s.
Buğda ununun identifikasiya xüsusiyyətləri. Buğda ununun əsas xüsusiyyətləri bunlardır:
♦ yaxşı yuyulmuş qlütenin olması;
♦ Qlutenin
uzanma qabiliyyəti;
♦ suda həll olunan hemiselülozların az olması.
Çovdar ununun identifikasiya xüsusiyy
ətləri bunlardır:
♦ yuyula bilən özü yoxdur;
♦ suda həll olunan hemiselülozların yüksək tərkibi. Digər un növləri adətən satışa çıxarılmır,
ancaq texnoloji prosesl
ərdə istifadə olunur.
Taxıl-un məhsullarının saxtalaşdırılması.
Dig
ər yeyinti məhsulları kimi taxıl-un mallarının da saxtalaşdırılması mümkündür. Bunların
satışında, satış sənədlərinin tərtibatında, yararlılıq müddətinin göstərilməsində və s.
saxtalaşdırmaya yol verilə bilər ki, bu zaman həmin saxtalaşdırmaları müəyyən etmək tələb
olunur v
ə bu məqsədlə bu ərzaq mallarının ekspertizası aparılır. Həmin eksperüzanın başlıca
m
əqsədi və vəzifəsi taxıl-un məhsullarının
mənşəyini, keyfiyyət göstəricilərini müəyyən
etm
əkdən, sanitariya və ekologiya tələblərinə uyğun olub-olmamasını,
qüvvədə olan
standartlara cavab verib-verm
əməsini, istifadəyə yararlı olubolmamasını
təyin etməkdən
ibar
ət olmalıdır.
Taxıl un məhsullarının
çeşid saxtalaşdırılması aşağıdakıların əvəz edilməsi ilə baş verir: bir
növ unun dig
ər un növü ilə əvəz edilməsi; bir növ taxıldan digər taxıl növü ilə əvəz edilmiş un.
Buğda ununun ən çox yayılmış çeşid saxtakarlığı birinci dərəcəli, əla növ un adı altında 1-ci
sort unun satılmasıdır. Belə bir saxtanı orqanoleptik usulla (rəng ilə) də ayırd edə bilərsiniz,
lakin
fiziki-kimy
əvi göstəricilər əsasında daha dəqiq bir nəticəyə gəlmək olar: lif, pentozan,
kalsium, fosfor v
ə dəmirin tərkibi.
