www.ziyouz.com kutubxonasi
132
kin bu yorug‘likning shu qadar quyuq qorong‘ida, shu qadar og‘ir minutda tug‘ilishini
aqlimga keltira olmas edim.
Munisa yana ko‘z o‘ngimga keldi. Lekin bu safar musofirxona nomerida kichkina
uloqchali kambag‘al bola qiyofasi emas, balki chiroyli bir uyning gulgun bog‘chasida gul-
chambar yasayotgan baxtli qizcha bo‘lib ko‘rindi.
Ayrilish paytimizda Kristiana meni bir chetga tortib:
— Farida, sendan uni so‘ramoqchiman. Unashib qo‘yilgan eding, nega tegmading?
— ...
— Nega javob bermaysan? Kuyoving qaerda?
Boshimni solintirib past tovush bilan:
— O‘tgan yil kuzda undan ayrildik, — dedim.
Bu javob Kristianaga qattiq ta’sir qildi.
— Nahotki, Farida? Rost aytyapsanmi? Oh bechora Choliqushi! Seni bu yerga qaysi
shamol keltirganligini endi tushundim, — dedi.
Barmoqlarimni mahkam ushlab turgan qo‘llari dirdir titrardi.
— Farida, uni juda yaxshi ko‘rarding, shunday emacmi? Yashirma, azizim! Bo‘yningga
olishdan hammavaqt qochib yurarding, lekin shunday bo‘lsa ham, hamma bilardi.
Kristiananing ko‘zlari g‘ira-shira xayolda qolgan tushni eslayotgandek horg‘in bir tus-
da yumildi. Keyin haroratli bir tovush bilan davom qildi:
— Haqqing bor edi, uni yaxshi ko‘rmay bo‘lmas edi. Bir necha marta seni ko‘rgani
kelgani esimda. Hech kimga o‘xshamagan bir qiyofasi bor edi. Bechora! Senga juda
rahmim keladi, Farida! Yosh qiz uchun sevgan yorining o‘limini ko‘rishdan ham kattaroq
baxtsizlik bo‘lmasa kerak, deb o‘ylayman.
“Senga juda rahmim keladi, Farida. Yosh qiz uchun sevgan yorining o‘limini ko‘rish-
dan ham kattaroq falokat bo‘lmasa kerak” deganingda boshimni solintirib, ko‘zlarimni
yumib oldim. “To‘g‘ri, haqqing bor!” dedim. O‘sha ahvolda boshqa nima ham deya olar-
dim? Lekin men senga yolg‘on aytdim, Kristiana.
Men yosh qiz uchun bundan ham kattaroq baxtsizliklar borligini bilaman. Sevgili yori-
ning o‘limini ko‘rgan yosh qizlar sen o‘ylagancha baxtsiz kishilar emas. Ularning ko‘nglini
yupatadigan katta tasallilari bor. Oradan yillar, oylar o‘tgandan so‘ng bir kecha yot ellar-
ning qorong‘i, sovuq hujrasida yolg‘iz qolgan damlarida o‘z yorlarining siymosini ko‘z
o‘nglariga keltirish imkoniga egalar. “Bu bechora ko‘zlarning so‘nggi boqishi meniki edi”
deyishga haqlari bor. Bu xayoliy yuzni qalblarining lablari bilan o‘pa olgandirlar. Lekin
men bu haqdan mahrumman, Kristiana!
* * * B..., 19 mart. Bugun ertalab B... shahridagi xotin-qizlar maktabida dars bera boshladim. Bu yerga
tez ko‘nikib ketsam kerak. Lekin Zaynilardan keyin bu yerni yoqtirmadim desam ayb
bo‘lar.
Yangi hamkasblarim ko‘rinishdan yomon odamlarga o‘xshamaydilar. O‘quvchilarim
taxminan mening yoshimda, ba’zilari mendan ham kattaroq, noppa-nozanday xonimlar
desam bo‘ladi.
Maktab mudiri Rajab afandi salla o‘rab yurar ekan. Maktabga kelganimda muovina xo-
nim meni to‘g‘ri mudir kabinetiga boshlab kirdi. Rajab afandining maorif bo‘limiga ket-
ganligini, hali-zamon kelib qolishini aytib, bir oz kutishni iltimos qildi.
Goh derazadan tanaffus bog‘chasini tomosha qilib, goh devorda osig‘liq turli-tuman
yozuvlarni o‘qishga tirishib yarim soatcha kutib o‘tirdim.