Buxgalteriya hisobining ikkiyoqlama yozuv usuli bilan yuritish
prinsipi yoki hisobning ikkilamchilik konsepsiyasi, “Buxgalteriya hisobi
nazariyasi” kursidan bizga ma’lum bo’lgan
ikkiyoqlama yozuv atamasi
hisobning ikkilamchilik konsepsiyasining amaliy gavdalanishi yoki
qo’llanilishi usulidir. Ma’lumki sub’ektning iqtisodiy
resurslari aktivlar
deb ataladi.
Passivlar o’z navbatida ikki turga bo’linadi: majburiyatlar, ya’ni
kreditorlar (firma
egalaridan tashqari, har qanday yuridik va jismoniy
shaxslar)ning talablari
va mulk egalarining kapitali, ya’ni sub’ekt
egalarining talablari. Aksiyadorlik sub’ektlari egalarining kapitali odatda
aksiyadorlik kapitali deb nomlanadi. Sub’ektning hamma aktivlari yoki
uning egalari yoki kreditorlar tomonidan talab qilib olinishi mumkinligi va
bu da’volarning umumiy summasi talab qilinayotgan aktivlar summasidan
oshmasligi sababli aktivlar va passivlar teng bo’ladi.
Mana shu asosiy
buxgalteriya tenglamasi shakli hisobning ikkilamchiligi konsepsiyasini
ifodalaydi. Buxgalteriya hisobining barcha
tadbirlari asosan shu
tenglamadan kelib chiqib, u quyidagicha ifodalanadi:
Dostları ilə paylaş: