O bobojonov k. Jumaniyozov


-«  Pul ekvivalеntlarini hisobga oluvchi schyotlar »



Yüklə 1,89 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə38/214
tarix30.01.2023
ölçüsü1,89 Mb.
#122739
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   214
59.MOLIYAVIY HISOB Ukuv kullanma

5600-«
 Pul ekvivalеntlarini hisobga oluvchi schyotlar » 
schyoti
.
Т/
r
Xo’jalik muomalalarining 
mazmuni
Schyotlarning 
bog’lanishi
Dеbеt
Krеdit
1 Pul ekvivalеntlarining nakd 
pulga xarid qilinishi
5610
5010, 
5020
2
Pul ekvivalеntlarini hisob-kitob 
schyotidan pul mablag’larini 
o’tkazish orqali xarid qilinishi
5610
5110
65


3
hisobdor shaxslar orqali pul 
ekvivalеntlarining xarid qilinishi
5610
4220-
4290 
6970
4 Turli shaxslardan pul 
ekvivalеntlarining xarid qilinishi
5610
6990
Ayrim sub’ektlarda, ayniqsa, xizmat ko’rsatuvchi sohalarda kassaga qabul 
qilingan naqd pullar tegishli mas’ul xodimlar (inkassatorlar) orqali bankdagi 
pul mablag’lari schyotiga topshiriladi. Ushbu muomalalarni (mahsulot, ish va 
xizmatlarni sotishdan olingan naqd pullarni (tushumlarni) topshirishni qayd 
qilish, ya’ni, saqlanish joyidan ketgan (inkassatorlarga topshirilgan) lekin 
yo’naltirilgan joyiga kelib tushmagan naqd pullarni hisobga olish 
5620-«Yo’ldagi pul mablag’lari» schyotida amalga oshiriladi. Ushbu schyot 
tranzit schyoti hisoblanib ushbu pul mablag’larining harakati va holati 
ustidan doimiy nazoratni o’rnatishda bog’lovchi bosqichni bajaradi. 
Ushbu 5710-«Yo’ldagi pul mablaј (o’tkazma)larini» schyotining debet 
tomonida kassadan inkassatorlarga topshirilgan naqd pullar aks ettiriladi 
va shu vaqtda 5010 va 5020 schyotlarning krediti tomonida qayd qilinadi. 
Ushbu mablag’lar bankdagi tegishli pul mablag’lari schyotlariga qabul 
qilingandan keyin esa 5710-«Yo’ldagi pul mablaј (o’tkazma)larini» 
schyotining kreditidan pul mablag’lari schyotlarining 5110, 5210 debetiga 
o’tkaziladi. 
Ushbu mablag’lar hisobidan qisqa va uzoq muddatli kreditlar va boshqa 
shaxslarga bo’lgan qarzlar to’lansa tegishli 6810-«Bankning qisqa 
muddatli kreditlari», 7810-«Bankning uzoq muddatli kreditlari», 
6820-«Qisqa muddatli qarzlar» va 7890-«Boshqa uzoq muddatli to’lovlar» 
schyotlarning debetida qayd qilib boriladi.
Ushbu schyotni bosh sub’ekt o’zining qaramog’idagi mustaqil balansga 
o’tkazilgan bo’linmalariga pul mablag’larini o’tkazishda ushbu mablag’lar 
hisobot davrining oxirida tegishli schyotlarga o’tkazilmaganda qo’llaydi. 
Bundan tashqari mustaqil balansga o’tgan bo’linmalarning pul 
mablag’lari bosh sub’ektga o’tkazilayotganda shunga o’xshash holatlar 
ro’y bersa ushbu schyotni yuqorida keltirilgan tartibda qo’llaydilar. 
Ushbu schyotlarda mablag’larni qayd qilish uchun quyidagi xujjatlar 
asos bo’lib xizmat qiladi:
kirim qilingan naqd pullarni topshirayotganda – bankning va aloqa 
bo’limining pattasi, 
bankning inkassatorlariga naqd pullarni 
topshirayotganda kuzatuvchi qaydnomaning nusxasi va boshqalar;
66


bosh korxona o’zining bo’limlariga berilayotgan summalari bo’yicha – 
o’tkazish uchun pul mablag’ini qabul qilgan bank yoki aloqa bo’limining 
nomi va summasi va avizo (xabarnomasi)ning sanasi, to’lov 
topshiriqnomasining nomeri ko’rsatiladi.
Pul ekvivalentlari va yo’ldagi pul mablag’larining analitik hisobi 
ularning har bir turi bo’yicha ayrim olgan holda yuritiladi.
Yo’ldagi pul mablag’larining holati va harakatini schyotlarda aks 
ettirishning quyidagi chizmasi keltirilgan.
Moliyaviy hisobning asosiy vazifalaridan bittasi pul mablag’larining 
holati va harakati ustidan, shu jumladan xo’jalik yurituvchi sub’ektning 
doimiy va tizimli nazoratni o’rnatishdir.
hisob shaxslarning faoliyatini tashkil qilishdagi elementlaridan biridir, 
chunki hisob va ma’muriy qarorlarni qabul qilish uchun zarur bo’ladigan 
axborotlarni yig’ish va ularga ishlov berish manbaidir. Sub’ektlarning 
boshqa mablag’lari kabi pul mablag’lari xo’jalikda sodir bo’ladigan 
muomalalarning ta’siri natijasida doimiy ravishda harakatda bo’ladi. 
Chunki sub’ektning faoliyati- ta’minot, ishlab chiqarish va realizasiya 
jarayonlari doimo takrorlanib turadi.
Sub’ektning pul mablag’lari saqlanish joylarida- kassada, bankdagi pul 
mablag’larini hisobga oluvchi schyotlarida (hisoblashish, valyuta 
schyotlarida, akkreditiv, chek daftarchalari va boshqa maxsus schyotlarda) 
hisobga olib boriladi. Lekin inkassasiya qilinayotganda va pul 
o’tkazmalarini amalga oshirayotganda ushbu mablag’larning holati va 
harakati ustidan nazorat qilish uzilib qoladi. Shuning uchun o’sha 
jarayonni nazorat qilish, ya’ni yo’ldagi va o’tkazmalardagi pul 
mablag’larining tegishli joylarga banklar yoki oluvchilarga borib etkuncha 
nazoratini tashkil qilish uchun maxsus 5710-«Yo’ldagi pul mablaј 
(o’tkazma)larini» schyoti qo’llaniladi. Ushbu schyotda milliy va xorijiy 
valyutalarning o’tkazilishi yuzasidan ya’ni, aloqa bo’limlariga topshirilgan 
lekin tegishli manzildagi oluvchilarning schyotlariga borib tushmagan 
yo’ldagi o’tkazmalarning holati va harakati ustidan nazorat o’rnatiladi. 
5710-«Yo’ldagi pul mablaј (o’tkazma)larini»schyotida tegishli 
summalarni yozish uchun bank muassasalarining pattalari, aloqa 
bo’limlarining pattalari va boshqa tasdiqlovchi xujjatlar asos bo’lib xizmat 
qiladi.
Tegishli bankdagi pul mablag’lari schyotlaridan bank ko’chirmalari 
olingandan keyingina ushbu mablag’lar 5710-«Yo’ldagi pul mablaј 
(o’tkazma)larini»schyotining kreditidan tegishli 5110, 5210, 5510, 5520, 
5530, 6310, 6710 va boshqa schyotlarning debetiga o’tkaziladi.
67


Xorij valyutasidagi yo’ldagi o’tkazmalar 5710-«Yo’ldagi 
pul mablaј 
(o’tkazma)larini»schyotida ushbu o’tkazmalarning turlari bo’yicha 
ayrim hisobga olib boriladi.
5710-«Yo’ldagi
pul mablaј (o’tkazma)larini» schyoti bo’yicha 
analitik hisob har bir o’tkazmaning turi bo’yicha ayrim holda yuritiladi.
Yo’ldagi o’tkazmalardagi pul mablag’larining holati va harakatini 
schyotlarda aks ettirishning chizmasi quyidagicha keltirilgan.

Yüklə 1,89 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   214




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin