6 ona tili javobi docx

fe’lning vazifa shakllari sanaladi.
Fe’llarning to‘rt vazifa shakli mavjud:
1) sof fe’l shakli
o‘qidi;
2) harakat nomi shakli
o‘qimoq
3) sifatdosh shakli
o‘qigan
4) ravishdosh shakli
o‘qib

---

7
Fe’lning otga xoslangan shakli harakat nomi deyiladi va fe’l asoslariga -(i)sh, -
(u)v, -moq qo‘shimchalarini qo‘shish yo‘li bilan yasaladi.
Masalan: yasha+sh, kel+ish, ayt+uv, bil+moq.
a yoki i unlisi bilan tugagan fe’l asoslariga -v qo‘shimchasi qo‘shilganda,
a unlisi o ga, i unlisi u ga aylanadi va shunday yoziladi
(tovush almashishi) Masalan, ishla – ishlov, tani —tanuv.
Harakat nomi otlar kabi egalik, kelishik va ko‘plik qo‘shimchalarini oladi va
gapda ular bajaradigan gap bo‘laklari vazifasida keladi. Masalan: Chiroyli
yozishni o‘rgan! Yozuving yomon emas.
Fe’lning sifatga xoslangan shakli sifatdosh deyiladi. Sifatdoshlar fe’l asoslariga
-gan (-kan, -qan), -ydigan (-adigan ), -(a)yotgan, -(a)r qo‘shimchalarini
qo‘shish yo‘li bilan hosil qilinadi.
Sifatdoshlar shaxs va narsalarning belgisini bildirishi bilan sifatga o‘xshaydi.
Sifatlar shaxs va narsaning turg‘un, barqaror belgisini ifodalasa, sifatdoshlar
o‘zgarish, harakat belgisini ifodalaydi. Solishtiring: katta (sifat) daryo, oqar
(sifatdosh) daryo.
Sifatdoshlar fe’l shakli bo‘lganligi uchun fe’lga xos bo‘lgan zamon, bo‘lishli-
bo‘lishsizlik, nisbat ma’nolarini ifodalaydi.
Sifatdoshning -gan (-kan, -qan) qo‘shimchasi shaxs-narsalarning o‘tgan
zamonga xos harakat belgisini ifodalaydi.
Bu qo‘shimcha unli bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shilib, -gan holida talaffuz
qilinadi va shunday yoziladi (o‘qigan, yashagan kabi).